Κυριακή 9 Οκτωβρίου 2016

H επικίνδυνη μόδα του τρολαρίσματος (trolling).



H επικίνδυνη μόδα του τρολαρίσματος (trolling)*                      (Παπατσίρος Απόστολος)

                                                                                                               
   Τι είναι το τρολάρισμα; Δεν μου αρέσει η λέξη αλλά τη χρησιμοποιώ αναγκαστικά γιατί στα ελληνικά δεν υπήρξε ποτέ αντίστοιχή της. Η απόδοσή της θα λέγαμε ότι είναι ο διαδικτυακός ειρωνικός ή κακεντρεχής σχολιασμός για τις απόψεις που διατυπώνει κάποιος στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ή γενικότερα για τις προσωπικές του επιλογές, που αφορούν διάφορες δραστηριότητές του. Μπορεί να ξεκινά με σατιρική διάθεση, όμως συχνά εκτρέπεται σε κακοήθεια και καταντά υβρεολογία. Πρόκειται για μια μορφή διαδικτυακού bullying δηλαδή, που όμως επιτρέπεται, αν και το bullying γενικώς απαγορεύεται και ας γίνεται τόσος ντόρος στα σχολεία και στα social & mass media για την αποτροπή του. Αν όμως απαγορεύεται διά νόμου το bullying (διαδικτυακό και φυσικό) και προβλέπονται ποινές για τους παραβάτες, άλλο τόσο θα πρέπει να απαγορεύεται και το trolling και να προβλέπονται ποινές για τους παραβάτες ή τουλάχιστον να υπάρχει (κι εδώ) ένας κόφτης ώστε να είναι τεχνικώς αδύνατη αυτή η διαδικτυακή υβρεολογία και χυδαιότητα.

   Το πρόβλημα όμως δεν είναι τόσο η έλλειψη κανόνων στοιχειώδους λογικής και ευπρέπειας που υπάρχει σε χιλιάδες χρήστες των μέσων αυτών -αυτοί θα βρίζανε παντού ή «θα πουλούσαν μούρη» με το ίδιο θράσος γιατί αυτός είναι ο χαρακτήρας τους- όσο η φαινομενική ευκολία να βρίζει κάποιος διαδικτυακά και να μην έχει καμιά συνέπεια. Να μην ενεργοποιείται καμιά φραγή για βρισιές, κανένα φίλτρο προστασίας από καμιά Αρχή Προστασίας Δεδομένων ή της Υπηρεσίας Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος που να προστατεύει την προσωπικότητα όποιου διατυπώνει ελεύθερα τις απόψεις του. Αν η εξύβριση θεωρείται αδίκημα, τότε η δημόσια εξύβριση που γίνεται στο διαδίκτυο, και το βλέπει όλος ο κόσμος και σαρκάζει, είναι προπηλακισμός και ευτελισμός της προσωπικότητας του άλλου με σκοπό τη φίμωσή του, και το χειρότερο είναι ανεκτός από τις Αρχές.
   
   Η πιο συχνή μορφή τρολαρίσματος με απίστευτες βρισιές και αισχρόλογα γίνεται από οργανωμένους ή φανατικούς οπαδούς (γαύροι, βούλγαροι, χανούμισσες, βαζέλες που λέει και ο Τζίμης...)  στα live chat  των ομάδων τους. Έκεί βγάζουν όλοι αυτοί τα φροϋδικά τους απωθημένα και την καταπίεση που κουβαλάνε, στον αέρα του διαδικτύου, ξεδίνουν και ικανοποιούνται. Εδώ σου σηκώνεται η τρίχα με την καφρίλα που κυκλοφορεί, σε πιάνει απελπισία και αναρωτιέσαι ποια είναι η πραγματική ανάγκη που εξυπηρετεί το μέσον (Facebook etc.) για όλες αυτές on air αθλιότητες. Άσε δε και τα ελληνικά τους που είναι εξίσου άθλια ή ανορθόγραφα...
 
    Μια άλλη μορφή τρολαρίσματος είναι σε περιπτώσεις που κάποιοι απελπισμένοι έφηβοι ή νέοι αποκαλύπτουν στο διαδίκτυο την πρόθεσή τους να αυτοκτονήσουν και ενώ διστάζουν να το κάνουν γιατί δεν έχουν τη δύναμη, κάποια καλόπαιδα από κάτω τους λένε διαδικτυακά "κάντο τώρα" ή τους φωνάζουν "πήδα"...και τον "στέλνουν" κανονικά, τέτοιος σαδισμός δηλαδή. Κάποιοι κάνουν πλάκα με τον θάνατο ή την πιθανή αυτοκτονία κάποιου και τ΄απολαμβάνουν. Πόσο άρρωστοι μπορεί να είναι;  Κι όλα αυτά πριν προλάβει η Υπηρεσία Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος και σώσει το παιδί που κινδυνεύει.  

   Αν προσπαθήσουμε τώρα να ψυχολογήσουμε τους χρήστες του διαδικτύου που αρέσκονται στο να τρολάρουν γενικώς τους άλλους, θα λέγαμε ότι είναι μάλλον στερημένοι ή εμφανώς ιδεοληπτικοί και σε πιο ακραίες περιπτώσεις κομπλεξικοί, κακοήθεις και σαδιστές, αρρωστημένη κατάσταση δηλαδή. Δεν εξηγείται αλλιώς να βρίσκουνε χαρά ή να ηδονίζονται σ’ αυτό που κάνουν συνεχώς πικάροντας ή προβοκάροντας τους άλλους. Νιώθουν ότι γίνονται αξιοπρόσεκτοι πουλώντας πνεύμα ή κάνοντας χιούμορ γιατί νομίζουν ότι λένε κάτι έξυπνο ή αστείο. Ξέρουν όμως ότι είναι θρασύδειλοι γι’ αυτό και δε γράφουν το όνομά τους, παρά μόνο ένα ψευδώνυμο. Από εκεί καταλαβαίνεις τον φόβο τους να εκτεθούν, τον λόγο να κρυφτούν πίσω από την ανωνυμία τους. Αν είχαν σοβαρά επιχειρήματα θα διαφωνούσαν εκθέτοντάς τα, αλλά αφού δεν έχουν χυδαιολογούν. Δεν ανέχονται το δικαίωμα των άλλων να διατυπώνουν ελεύθερα τη γνώμη τους, τους ενοχλεί η διαφορετική άποψη ή η αλήθεια. Δεν καταλαβαίνουν ότι ο καθένας μπορεί να εκφράζει ελεύθερα τις δικές του απόψεις στον δικό του χώρο. Αν αυτοί έχουν διαφορετική άποψη ή καθόλου άποψη αυτό δε σημαίνει πως οι άλλοι θα πρέπει να φοβηθούν και να σωπάσουν. Αυτό κι αν είναι φασισμός. Ο φασισμός είναι περισσότερο νοοτροπία -όχι μόνο ιδεολογία- και υπάρχει παντού.

   Το κακό αυτό παράγινε και πρέπει να απασχολήσει σοβαρά τις αρμόδιες Αρχές και δεν είναι μόνο για λόγους αισθητικής. Εδώ δεν έχουμε να κάνουμε με ένα δημοκρατικό δικαίωμα, εκτός κι αν το βρίσιμο γενικώς θεωρείται ελευθερία της έκφρασης και το ανέχεται ο νομικός μας πολιτισμός και το προβλέπει το σύνταγμά μας. Η κατάσταση έχει ξεφύγει και δεν αντιδρά κανείς σε επίπεδο θεσμών, κανείς δε μιλάει για αναθεώρηση του ποινικού κώδικα. Η μόνη γνωστή περίπτωση καταδίκης για τρολάρισμα ήταν με τον «Παστίτσιο» αλλά για προσβολή θρησκεύματος, ενώ όλοι θυμόμαστε πως υπήρξαν και κάποιοι αναιδείς που τρόλαραν και το νεκρό παιδί της Γαλακτοκομικής σχολής στα Γιάννενα, χωρίς όμως να διωχθούν για περιύβριση νεκρού. Ο Μιχάλης Χατζηγιάννης δεχόταν οχετό ύβρεων στο διαδίκτυο ως φοροφυγάς, μόνο που τελικά δικαιώθηκε δικαστικά και απαλλάχτηκε, αλλά το βρισίδι το έφαγε. Ακόμα και πολλοί γνωστοί δημοσιογράφοι εφημερίδων ή σκιτσογράφοι όπως οι δημοφιλείς Αρκάς και Χαντζόπουλος, επειδή ασκούσαν κριτική στην κυβέρνηση με τα σχόλια ή τα σκίτσα τους, έγιναν στόχοι οργανωμένης επίθεσης από ενεργούμενα κομματικά τρολ με σκοπό να αλλάξουν ρότα και να μην το ξανακάνουν.

    Με όλο αυτό το σκηνικό στημένων διαδικτυακών επιθέσεων και καθύβρισης κατά δημοσιογράφων πόσο ελεύθερη μπορεί να είναι η άσκηση κριτικής και η διατύπωση γνώμης στη δημοκρατία μας; Πόσο πλουραλιστική και αξιόπιστη είναι η λειτουργία του τύπου; Πόσο ακέραιη είναι η δικαιοσύνη; Και πόσο προστατευμένοι -και περήφανοι- νιώθουμε όλοι μας από όλη αυτή την κατάσταση;

*(trolling). Σύμφωνα με τον ορισμό που δίνει το λεξικό του Cambridge, ως τρολ στο διαδίκτυο χαρακτηρίζεται ο χρήστης που αφήνει σκόπιμα ενοχλητικά μηνύματα προκειμένου να τραβήξει την προσοχή ή να προκαλέσει προβλήματα. Ως «τρολάρισμα» προσδιορίζεται η εσκεμμένη πράξη ενός χρήστη, αποκλειστικός στόχος της οποίας είναι να προκαλέσει την οργισμένη αντίδραση κάποιου άλλου χρήστη. Σκοπός αυτής της πράξης, τις περισσότερες φορές, είναι η διασκέδαση, ενώ σε άλλες η αποδόμηση του ατόμου που βρίσκεται στο στόχαστρο.


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου