Η ξενοφοβία δεν είναι ντροπή.

                                                                                                             Παπατσίρος Απόστολος

                                               Η ξενοφοβία δεν είναι ντροπή

   Γιατί κάποιος θα πρέπει ν’ απολογείται αν είναι ξενοφοβικός; Η ξενοφοβία του είναι ένας αυθόρμητος φόβος, μια φοβία όπως τόσες άλλες. Όπως κανείς δεν μπορεί να κατηγορήσει κάποιον γιατί έχει υψοφοβία, κλειστοφοβία ή αγοραφοβία, άλλο τόσο δεν μπορεί να τον κατηγορήσει για ξενοφοβία. Μερικοί δεν λένε να καταλάβουν πως τα συναισθήματά μας δεν τα προκαλούμε μόνοι μας αλλά είναι αυθόρμητα ίσως και ασύνειδα. Ο άνθρωπος δεν μπορεί ούτε να προβλέψει ούτε να αποτρέψει συναισθήματα που μπορεί να του είναι δυσάρεστα και εν τέλει ανεπιθύμητα. Έτσι και με την ξενοφοβία. Δεν μπορεί να ξέρει τι θα του συμβεί, νιώθει άβολα και αμήχανα. Φοβάται τα χειρότερα και αναδιπλώνεται, κλείνεται στο σπίτι του ή στον εαυτό του από ένστικτο για να νιώσει ασφαλής.

    Αν ζεις σε μια χώρα που δε σου προσφέρει καμιά ασφάλεια, ούτε μέσα στο ίδιο σου το σπίτι, πώς να νιώσεις ασφαλής οπουδήποτε αλλού; Ο φόβος σου είναι δικαιολογημένος γιατί ξέρεις τα αντανακλαστικά του κράτους που ζεις και το επίπεδο λειτουργίας των θεσμών διοίκησης ή των διωκτικών και δικαστικών αρχών. Ο φόβος σου είναι λογικός και γίνεται εντονότερος, σε οδηγεί στην αγωνία ή και την απόγνωση. Η ανησυχία σου αυτή βλέπεις να υπάρχει και σ’ άλλους γύρω σου και για τους ίδιους ακριβώς λόγους. Ούτε εσύ ούτε οι άλλοι φταίξατε σε τίποτα. Γιατί λοιπόν να απολογηθείς; Και σε ποιους;

   Όσοι θεωρούν την ξενοφοβία ντροπή αγνοούν και το πραγματικό της νόημα. Ο όρος είναι αντιδάνειο (λατ. xenophobia ή γαλλ. xéno phobie < xeno-, xéno- = ξενο- + -phobia, -phobie = -φοβία) και δηλώνει τον φόβο των αυτοχθόνων για τους ξένους, και ειδικότερα τους μετανάστες, νόμιμους και παράνομους μαζί, που ζουν στη χώρα τους. Ο φόβος αυτός μπορεί να είναι ενδημικός σε περιόδους αυξημένης ή και ανεξέλεγκτης ροής μεταναστών ή προσφύγων, όπως αυτή που διανύουμε (2015-16) λόγω του πολέμου στη Συρία και της γενικότερης αστάθειας σε πολλές χώρες, κυρίως αραβικές, ασιατικές και αφρικανικές. Όλοι αυτοί οι μετακινούμενοι πληθυσμοί θέλουν να περάσουν στην Ευρώπη και να μπουν στις πιο προηγμένες οικονομικά χώρες όπως η Γερμανία, η Αγγλία, η Γαλλία, η Σουηδία κα. Μιλάμε για μια ειρηνική διείσδυση δηλαδή. Και το ερώτημα που τίθεται είναι: Ποιος είναι αυτός που θα τους δεχτεί πρόθυμα στη χώρα του και θα τους ενσωματώσει χωρίς προβλήματα;…Μετά μάλιστα τα απανωτά τρομοκρατικά χτυπήματα των Τζιχαντιστών σε Γαλλία, Βέλγιο, Γερμανία, Αγγλία και το αίμα αθώων θυμάτων, οι περισσότερες χώρες, και δικαιολογημένα, κατεβάζουν ρολά. Πώς να τους κατηγορήσεις μετά για ξενοφοβία;

   Το λάθος που γίνεται συνήθως στα κανάλια και από πολιτικούς -αλλά εδώ σκόπιμα- είναι να ταυτίζουν την ξενοφοβία με τον ρατσισμό ή τον φασισμό και τα ακροδεξιά κόμματα που την εκμεταλλεύονται πολιτικά. Ανεπίτρεπτη πλάνη. Η ξενοφοβία είναι συναίσθημα απόγνωσης και αποστροφής για την εσωτερική κατάσταση και την εικόνα μιας χώρας από τη μαζική είσοδο ξένων και κυρίως λαθρομεταναστών, ενώ ο ρατσισμός είναι κοινωνική και πολιτική ιδεολογία, που στηρίζεται στην «αρχή της ανισότητας των φυλών» και επιδιώκει την οργανωμένη δίωξή τους ή τον κοινωνικό και πολιτικό αποκλεισμό μειονοτήτων. Ανάμεσα στις δύο έννοιες υπάρχει τεράστιο κενό. Η ξενοφοβία είναι συναίσθημα, ο ρατσισμός ιδεολόγημα. Ωστόσο ο ξενοφοβικός εύκολα μπορεί να οδηγηθεί στον ρατσισμό αν υιοθετήσει σταδιακά την επιχειρηματολογία του.

   Το πλέον ανεπίτρεπτο είναι να θεωρούμε κάθε ξενοφοβικό ως ακροδεξιό ή φασίστα. Μπορεί τα ακροδεξιά κόμματα να εκφράζουν φανερά την αποστροφή τους στην πολιτική των «ανοικτών συνόρων» των χωρών τους και να μη θέλουν άλλους ξένους στην πατρίδα τους, γιατί εξακολουθούν να πιστεύουν στο εθνικό κράτος, αλλά αυτό δε σημαίνει ότι όποιος νιώθει την ίδια ανάγκη να είναι κυρίαρχος στον τόπο του, είναι και κατ’ ανάγκη ακροδεξιός ή φασίστας. Όλοι αυτοί οι Ευρωπαίοι που έδωσαν δύναμη στα ακροδεξιά αυτά κόμματα, στη Γαλλία, την Αυστρία, τη Γερμανία, την Τσεχία, τη Νορβηγία, την Ουγγαρία και βέβαια εδώ στην Ελλάδα δεν έγιναν ξαφνικά φασίστες. Ένιωσαν να χάνουν τον έλεγχο στις χώρες τους, ότι είναι εθνικά ευάλωτοι και πάνω στην απόγνωσή τους οδηγήθηκαν στα άκρα. Έτσι εξηγείται αυτή η στροφή στα ακροδεξιά κόμματα που έκαναν σημαία τους την ξενοφοβία λόγω του μεταναστευτικού.

  Η ξενοφοβία στην Ευρώπη εξαπλώνεται ραγδαία και αποκτά συγκεκριμένα χαρακτηριστικά, γίνεται ισλαμοφοβία. Αυτό τουλάχιστον αποδεικνύει η έρευνα του αμερικανικού ινστιτούτου Pew Research Center που δημοσιεύτηκε τον Ιούλιο του 2016. Το Ερευνητικό Κέντρο Pew, το οποίο εδρεύει στην Ουάσιγκτον, βρήκε ότι το ποσοστό των ατόμων που πιστεύουν ότι οι πρόσφυγες θα αυξήσουν την πιθανότητα τρομοκρατικών επιθέσεων στη χώρα τους είναι, μεταξύ άλλων χωρών, 46% στη Γερμανία, 52% στη Βρετανία, 61% στη Γαλλία, 71% στην Πολωνία και 76% στην Ουγγαρία. Οι μισοί Ευρωπαίοι δηλαδή που δηλώνουν ξενοφοβικοί, δεν είναι γιατί το επέλεξαν, αλλά γιατί τους προέκυψε. Δεν είναι ούτε «συντηρητικοί», ούτε «καθυστερημένοι». Νιώθουν την απειλή ότι μπορεί να χάσουν τη δουλειά τους, τον ευρωπαϊκό τρόπο της ζωής τους ή και τη ζωή τους την ίδια. Και γιατί θα πρέπει ν’ απολογηθούν για αυτό στους επικριτές τους, (αλληλέγγυους και «προοδευτικούς» ας πούμε) ή να νιώθουνε ντροπή; Η ξενοφοβία δεν είναι ντροπή, όπως και κανένας φόβος δεν είναι ντροπή. Η ξενοφοβία είναι δυσανεξία. Οι Ελβετοί που αρνήθηκαν με δημοψήφισμα το 2009 την ανέγερση μιναρέδων στη χώρα τους σε 22 από τα 26 καντόνια και σε ποσοστό 57,5 % τι ήταν; Ακροδεξιοί ή Φασίστες; Οι Γάλλοι που απαγόρευσαν τη μουσουλμανική μαντίλα (τσαντόρ) στα σχολεία τους τι ήταν; «Οπισθοδρομικοί»; Οι Γερμανοί που δε θέλουνε να βλέπουνε άλλο τις «μπούργκες» στις πόλεις τους και οι Ιταλοί τα «μπουργκίνι» στις παραλίες τους τι είναι; «Καθυστερημένοι»; Στο Βέλγιο, την Ολλανδία κι εσχάτως στη Βουλγαρία που τα κοινοβούλιά τους απαγόρευσαν τις μπούργκες και τα νικάμπ σε δημόσιους χώρους, δρόμους, πάρκα, πλατείες, δημόσιες υπηρεσίες και πολιτιστικά ιδρύματα, τι κατάλαβαν; Μήπως ότι αλλοιώνεται η κουλτούρα της ζωής τους ή ότι απειλείται κι η ασφάλειά τους; Όποιος δεν αποδέχεται τον κοσμικό χαρακτήρα του κράτους στη Δύση, ας γυρίσει στον τόπο του να απολαμβάνει εκεί τις ελευθερίες αυτές. Δε είναι δυνατόν οι φιλοξενούμενοι να απαιτούν και όρους φιλοξενίας από τους οικοδεσπότες τους. Αν πρέπει κάποιος να προσαρμοστεί στον νέο περιβάλλον και τον νέο (δυτικό) τρόπο ζωής, αυτοί είναι οι ξένοι μετανάστες και όχι να ζητάνε να εξισλαμιστεί η Δύση προκειμένου να νιώθουνε σαν στο σπίτι τους.

    Η ξενοφοβία δεν είναι επιθυμητή για κανένα, όπως και κάθε φόβος που μας προκαλεί ανασφάλεια ή αποστροφή προς τους άλλους. Αυτή η κατάσταση δεν ελέγχεται αν οι συνθήκες ζωής παραμένουν οι ίδιες ή χειροτερεύουν κιόλας λόγω της οικονομικής κρίσης στην Ευρώπη. Δεν είναι όλοι οι άνθρωποι πρόθυμοι ν’ αλλάξουν συνήθειες και τρόπο ζωής στη χώρα τους για να γίνουν ευχάριστοι για κάποιους άλλους και μάλιστα ξένους. Δικαίωμά τους. Το Brexit στη Βρετανία είναι η καλύτερη απόδειξη.

        

Παχυσαρκία: Άλλο ένα αρνητικό ρεκόρ…

Παχυσαρκία: Άλλο ένα αρνητικό ρεκόρ…                                   Παπατσίρος Απόστολος
                                                                                                                   φιλόλογος
   Τα στοιχεία σοκάρουν. Η Ελλάδα είναι η τρίτη χώρα σε κατανάλωση ουίσκι στον κόσμο, η πρώτη σε τροχαία ατυχήματα, τελευταία στις μεταμοσχεύσεις και εσχάτως θεωρείται πρωταθλήτρια στη διαφθορά αλλά και την ανεργία των νέων στις χώρες της Ε.Ε. Όμως το πιο ανησυχητικό απ’ όλα τα αρνητικά ρεκόρ είναι ότι τα ελληνόπουλα σύμφωνα με τις μετρήσεις του ΔΜΣ (δείκτη μάζας σώματος) και την έρευνα των τελευταίων χρόνων είναι τα πιο παχύσαρκα παιδιά στις χώρες της Ε.Ε.

Τι είναι η παχυσαρκία:

     Η αύξηση του λιπώδους ιστού στο σώμα που μεταβάλλει ένα φυσιολογικό ή και υπέρβαρο άτομο σε παχύσαρκο, ονομάζεται παχυσαρκία. Πρόκειται για νόσο και διατροφική διαταραχή που εμφανίζεται όλο και περισσότερο στις αναπτυγμένες κοινωνίες προσλαμβάνοντας διαστάσεις πανδημίας. Δεν είναι μόνο ένα πρόβλημα υγείας ή αισθητικής, που αφορά το σώμα ή την ψυχολογία ορισμένων ανθρώπων, όσο ένα ανησυχητικό κοινωνικό φαινόμενο της ¨εποχής της ευημερίας¨, που επηρεάζει καταλυτικά τις διατροφικές συνήθειες, την καταναλωτική συμπεριφορά και την ποιότητα ζωής όλο και περισσότερων ανθρώπων.

Η παιδική παχυσαρκία και το ¨κατοχικό σύνδρομο¨:

     Η κοινωνική ψυχολογία δέχεται ότι ¨μια οποιαδήποτε προφανής αδυναμία ή σημαντική έλλειψη στη ζωή των ανθρώπων δημιουργεί απωθημένα αναπλήρωσης ή υποκατάστασης σε σημείο υπερβολής¨ και είναι άκρως διαφωτιστική στην περίπτωσή μας. Στο ερώτημα γιατί ειδικά τα ελληνόπουλα είναι τα πιο παχύσαρκα παιδιά στην Ευρώπη, η απάντηση σχετίζεται με τα ¨απωθημένα¨ δεκαετιών στέρησης και πείνας, που φτάνουν ως και την Κατοχή. Τότε οι Έλληνες λιμοκτονούσαν μαζικά και αυτό το δυσάρεστο βίωμα της στέρησης τροφής και μεγάλης πείνας προσπάθησαν να υπερκεράσουν βουλιμικά στις δεκαετίες που ακολούθησαν, ακολουθώντας τη δυτική κουλτούρα της καταναλωτικής αφθονίας, ιδίως στα χρόνια της μεταπολίτευσης. Τότε μπήκαν και τα fast food στη ζωή μας και αργότερα τα ¨delivery¨, αρχικά με πίτσες και μετά με ό,τι ήθελε ο καθένας. Έτσι μεγάλωναν τα Ελληνόπουλα για δεκαετίες, όσο ήταν παιδιά με το πολύ και καλό σπιτικό φαγητό της γιαγιάς ή της μαμάς και μετά ως έφηβοι ή ενήλικες πλέον με το λιγότερο καλό, αλλά φθηνό φαγητό απ’έξω. Έτσι άλλαξε και η διατροφή μας, αυξήθηκε σημαντικά η ποικιλία και η ποσότητα και κάπου εκεί χάσαμε και το μέτρο. Γίναμε υπέρβαροι και παχύσαρκοι, κάναμε μόδα τα γυμναστήρια και βάλαμε για τα καλά τον διαιτολόγο-διατροφολόγο στη ζωή μας. Τις συνήθειες αυτές δεν τις αλλάξαμε όταν γίναμε κι εμείς γονείς, κι έτσι και τα παιδιά μας ακολούθησαν το παράδειγμά μας, οπότε και η παιδική παχυσαρκία, αν δεν είναι ορμονική, είναι καθαρά θέμα κακής διατροφής.

Άλλοι λόγοι παχυσαρκίας:

     Τα παιδιά σήμερα αθλούνται πολύ λίγο σε σχέση με το παρελθόν ή και καθόλου, με αποτέλεσμα να μη διαλύουν το λίπος που συσσωρεύεται στους ιστούς και να αυξάνουν το βάρος τους. Η πυκνότατη δόμηση στο σύγχρονο αστικό περιβάλλον εξαφάνισε τους ελεύθερους ανοικτούς χώρους, τις αλάνες στις γειτονιές και τα παιδιά δεν παίζουν ομαδικά παιχνίδια πια. Αντί να τρέχουν με ποδήλατα ή να παίζουν μπάλα και να ιδρώνουν με το κυνηγητό, ¨σερφάρουν¨ ή παίζουν παιχνίδια στο διαδίκτυο με τις ώρες ή την κονσόλα του play station τρώγοντας παράλληλα διάφορα snack απ’ έξω και πίνοντας ζαχαρούχα αναψυκτικά με πολλές θερμίδες. Η καθιστική ζωή των νέων σήμερα, που επιτείνεται και από το εντατικό διάβασμα στο σπίτι, πέρα από την πολύωρη παραμονή στο σχολείο και το φροντιστήριο, προκαλεί και την αύξηση σωματικού βάρους ή επιδεινώνει το ήδη υπάρχον πρόβλημα παχυσαρκίας. Και σ’ όλα αυτά αν προστεθεί το άγχος που έχουν οι περισσότεροι νέοι σήμερα, η κατάσταση γίνεται ακόμα δυσκολότερη.

     Στις πιο μικρές ηλικίες η παρακολούθηση παιδικών σειρών στην τηλεόραση ή παιδικών video με τις ώρες ¨καθηλώνει¨ τα παιδιά στον καναπέ και τα εκθέτει διαρκώς σε όλο και μεγαλύτερο γαστριμαργικό πειρασμό με τις πολλές τηλεοπτικές διαφημίσεις για σοκολάτες, πατατάκια, γλυκά, παγωτά, αναψυκτικά κα. Η τηλεόραση βέβαια είναι μια διαρκής πρόκληση και για τους μεγάλους, γιατί προβάλλει κατά κόρον από τις πρωινές εκπομπές μέχρι και το βράδυ διάφορους chef να κάνουν επίδειξη του πλούσιου μαγειρικού τους ταλέντου. Με όλη αυτή την τηλεοπτική υπερβολή πως να αντισταθεί στον πειρασμό και να μη σκέφτεται τι καλό θα φάει κάποιος; Την τηλεόραση όμως μιμούνται πολύ οι εφημερίδες που λανσάρουν ένθετα περιοδικά μαγειρικής με πλούσια εδέσματα και συνταγές από σπουδαίους chef μεν, αλλά και ειδικές δίαιτες δε ή τεχνικές σωματικής άσκησης για τα παραπανίσια κιλά μας. Νοιάζονται βλέπετε και για το καλό μας…

 

Οι συνέπειες της παχυσαρκίας:

    Με την παχυσαρκία μειώνεται το προσδόκιμο ζωής των ανθρώπων, γιατί προκαλούνται σοβαρές επιπλοκές και οργανικές βλάβες που επιβαρύνουν σημαντικά την υγεία τους και την ποιότητα ζωής τους. Πιο σοβαρά είναι τα προβλήματα στο αναπνευστικό και το καρδιαγγειακό σύστημα και η υπέρταση, τα οποία δεν αντιμετωπίζονται εύκολα, ενώ υπάρχει πάντα το αισθητικό πρόβλημα ή καθαρώς ψυχολογικό θέμα, αφού οι παχύσαρκοι περιθωριοποιούνται συχνά λόγω των κοινωνικών προκαταλήψεων γι’ αυτούς. Η παχυσαρκία δημιουργεί προβλήματα στην καθημερινότητα του ανθρώπου περιορίζοντας την ελευθερία κινήσεων κι επιλογών του, ενώ αυξάνει την ανασφάλεια και τις λειτουργικές, βιοτικές του ανάγκες, οπότε χρειάζεται διαρκώς έναν άνθρωπο δίπλα του να τον φροντίζει. Ακόμα ένα παχύσαρκο άτομο βρίσκει πολύ δύσκολα εργασία, ειδικά στον ιδιωτικό τομέα, γιατί δεν μπορεί να ανταποκριθεί σε αυξημένες απαιτήσεις, συνεχές εξαντλητικό ωράριο ή χειρωνακτικό έργο, οπότε δεν μπορεί να είναι οικονομικά ανεξάρτητος για να ζει αξιοπρεπώς και κατά συνέπεια να δημιουργήσει τη δική του οικογένεια

Τι πρέπει να γίνει:

     Οι διάφοροι ¨τηλεμάγειρες¨ δε θα μας κάνουν τη ζωή καλύτερη, αν εμείς οι ίδιοι δε βάλουμε ένα όριο ή κάποιο φραγμό στις ορέξεις μας και δεν ελέγξουμε τη βουλιμία που έχουμε. Η παχυσαρκία είναι ένα ¨πρόσθετο βάρος¨ σωματικό και ψυχολογικό, είναι ασθένεια που αντιμετωπίζεται, αλλά με συνεχή και ισορροπημένη δίαιτα, με την παλιά καλή και δοκιμασμένη μεσογειακή διατροφή, όπως είναι η κρητική, που αποτελεί και το μυστικό μακροζωίας των κατοίκων του νησιού. Η επιλεγμένη διατροφή και η παράλληλη σωματική άσκηση, όπως το καθημερινό περπάτημα ή το τρέξιμο, θα μας επαναφέρουν στα φυσιολογικά μας κιλά, θα μας ελαφρώσουν από περιττό φορτίο, θα μας κάνουν να νιώθουμε περισσότερη άνεση, ευεξία κι αυτοπεποίθηση. Διαφορετικά θα πρέπει να απευθυνθούμε σε ειδικούς διατροφολόγους να μας προτείνουν καταλληλότερη δίαιτα ή και αγωγή και γιατρούς να μας αντιμετωπίσουν κλινικά με χημικά σκευάσματα ή χειρουργικά μέσα (λιποαναρρόφηση, αισθητικές επεμβάσεις, κοκ). Παράλληλα όμως με τους ειδικούς γιατρούς ίσως χρειαστούμε και την ψυχολογική υποστήριξη από κάποιο ψυχολόγο ώστε να μη διαταραχθεί η ψυχική μας υγεία. Η απώλεια βάρους είναι καθαρά θέμα θέλησης, επιμονής και προσπάθειας, οπότε εξαρτάται περισσότερο από μας τους ίδιους, αν θα είμαστε συνεπείς στις υποδείξεις των ειδικών. Πάντως η καλύτερη μέθοδος για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας είναι η πρόληψη, γιατί όταν είσαι νέος νοιάζεσαι περισσότερο για την εικόνα του εαυτού σου και επιζητάς την επιβεβαίωση των άλλων. Μετά αφήνεσαι, εγκαταλείπεις την προσπάθεια… και αυτό είναι το χειρότερο.

    Για το λόγο αυτό οι γονείς που ενδιαφέρονται πραγματικά για τη φυσιολογική ανάπτυξη και την καλή ψυχοσωματική υγεία των παιδιών τους, θα πρέπει να ενδιαφέρονται και για τη διατροφή τους. Θα πρέπει να τους προσφέρουν τροφές με πλούσια διατροφική αξία, να τα μάθουν να παίρνουν κάθε μέρα καλό πρωινό, να τους ετοιμάζουν οι ίδιοι ή να επιλέγουν το πρόγευμά τους στο σχολείο, να μην καταναλώνουν παχυντικές τροφές με ακόρεστα λίπη μέσα κι έξω από το σπίτι, να μην τρώνε πολύ και ακατάστατα και ποτέ αργά το βράδυ πριν κοιμηθούν και βέβαια θα πρέπει να τα μάθουν να αθλούνται και να κινούνται. Με το δικό τους παράδειγμα οι γονείς μπορούν να εμπνεύσουν στα παιδιά τους -κι από μικρή ηλικία- την ανάγκη για φυσική άσκηση και υγιεινή διατροφή. Έτσι και τα παιδιά θα έχουν εσωτερική πειθαρχία και φυσική ευεξία, θα νιώθουν άνεση κι αυτοπεποίθηση. Και αυτό θα είναι μια καλή αρχή και για τη δική τους ζωή.

Συμπερασματικά: 

    Η διατροφή μας δε θα πρέπει να περιορίζεται στην καθημερινή μας έγνοια να ικανοποιήσουμε τις διατροφικές ανάγκες του οργανισμού μας, τρώγοντας βιαστικά ό,τι βρούμε ή ό,τι τύχει απ’ έξω. Πρέπει να ξέρουμε κάθε φορά τι τρώμε αν θέλουμε να είμαστε υγιείς και να διατηρούμε τη φυσική μας φόρμα. Η διατροφή μας είναι ένα κεφάλαιο ζωής πολύ σημαντικό, που αν δεν προσέξουμε από παιδιά, θα υποφέρουμε στην ενήλικη ζωή μας. Από το πως συνηθίζουμε να τρώμε και κυρίως το τι και πόσο τρώμε, φανερώνουμε τον ιδιαίτερο χαρακτήρα, την κουλτούρα και τις αξίες της ζωής μας δηλαδή τον ¨πολιτισμό της καθημερινότητάς μας¨. Σ’όλους τους μεγάλους πολιτισμούς άλλωστε η διατροφή είχε ξεχωριστή θέση κι έδειχνε πάντοτε το ιδιαίτερο ύφος, τις προτιμήσεις και την αισθητική των ανθρώπων από τον λιτό ¨μέλανα ζωμό¨ των αρχαίων Σπαρτιατών, μέχρι και το περίφημο ¨φουά γκρα¨ (foie gras = συκώτι χήνας) των Γάλλων. Καλή μας όρεξη…

    

H επικίνδυνη μόδα του τρολαρίσματος (trolling).

H επικίνδυνη μόδα του τρολαρίσματος (trolling)*                      (Παπατσίρος Απόστολος)

                                                                                                               
   Τι είναι το τρολάρισμα; Δεν μου αρέσει η λέξη αλλά τη χρησιμοποιώ αναγκαστικά γιατί στα ελληνικά δεν υπήρξε ποτέ αντίστοιχή της. Η απόδοσή της θα λέγαμε ότι είναι ο διαδικτυακός ειρωνικός ή κακεντρεχής σχολιασμός για τις απόψεις που διατυπώνει κάποιος στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ή γενικότερα για τις προσωπικές του επιλογές, που αφορούν διάφορες δραστηριότητές του. Μπορεί να ξεκινά με σατιρική διάθεση, όμως συχνά εκτρέπεται σε κακοήθεια και καταντά υβρεολογία. Πρόκειται για μια μορφή διαδικτυακού bullying δηλαδή, που όμως επιτρέπεται, αν και το bullying γενικώς απαγορεύεται και ας γίνεται τόσος ντόρος στα σχολεία και στα social & mass media για την αποτροπή του. Αν όμως απαγορεύεται διά νόμου το bullying (διαδικτυακό και φυσικό) και προβλέπονται ποινές για τους παραβάτες, άλλο τόσο θα πρέπει να απαγορεύεται και το trolling και να προβλέπονται ποινές για τους παραβάτες ή τουλάχιστον να υπάρχει (κι εδώ) ένας κόφτης ώστε να είναι τεχνικώς αδύνατη αυτή η διαδικτυακή υβρεολογία και χυδαιότητα.

   Το πρόβλημα όμως δεν είναι τόσο η έλλειψη κανόνων στοιχειώδους λογικής και ευπρέπειας που υπάρχει σε χιλιάδες χρήστες των μέσων αυτών -αυτοί θα βρίζανε παντού ή «θα πουλούσαν μούρη» με το ίδιο θράσος γιατί αυτός είναι ο χαρακτήρας τους- όσο η φαινομενική ευκολία να βρίζει κάποιος διαδικτυακά και να μην έχει καμιά συνέπεια. Να μην ενεργοποιείται καμιά φραγή για βρισιές, κανένα φίλτρο προστασίας από καμιά Αρχή Προστασίας Δεδομένων ή της Υπηρεσίας Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος που να προστατεύει την προσωπικότητα όποιου διατυπώνει ελεύθερα τις απόψεις του. Αν η εξύβριση θεωρείται αδίκημα, τότε η δημόσια εξύβριση που γίνεται στο διαδίκτυο, και το βλέπει όλος ο κόσμος και σαρκάζει, είναι προπηλακισμός και ευτελισμός της προσωπικότητας του άλλου με σκοπό τη φίμωσή του, και το χειρότερο είναι ανεκτός από τις Αρχές.
   
   Η πιο συχνή μορφή τρολαρίσματος με απίστευτες βρισιές και αισχρόλογα γίνεται από οργανωμένους ή φανατικούς οπαδούς (γαύροι, βούλγαροι, χανούμισσες, βαζέλες που λέει και ο Τζίμης...)  στα live chat  των ομάδων τους. Έκεί βγάζουν όλοι αυτοί τα φροϋδικά τους απωθημένα και την καταπίεση που κουβαλάνε, στον αέρα του διαδικτύου, ξεδίνουν και ικανοποιούνται. Εδώ σου σηκώνεται η τρίχα με την καφρίλα που κυκλοφορεί, σε πιάνει απελπισία και αναρωτιέσαι ποια είναι η πραγματική ανάγκη που εξυπηρετεί το μέσον (Facebook etc.) για όλες αυτές on air αθλιότητες. Άσε δε και τα ελληνικά τους που είναι εξίσου άθλια ή ανορθόγραφα...
 
    Μια άλλη μορφή τρολαρίσματος είναι σε περιπτώσεις που κάποιοι απελπισμένοι έφηβοι ή νέοι αποκαλύπτουν στο διαδίκτυο την πρόθεσή τους να αυτοκτονήσουν και ενώ διστάζουν να το κάνουν γιατί δεν έχουν τη δύναμη, κάποια καλόπαιδα από κάτω τους λένε διαδικτυακά "κάντο τώρα" ή τους φωνάζουν "πήδα"...και τον "στέλνουν" κανονικά, τέτοιος σαδισμός δηλαδή. Κάποιοι κάνουν πλάκα με τον θάνατο ή την πιθανή αυτοκτονία κάποιου και τ΄απολαμβάνουν. Πόσο άρρωστοι μπορεί να είναι;  Κι όλα αυτά πριν προλάβει η Υπηρεσία Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος και σώσει το παιδί που κινδυνεύει.  

   Αν προσπαθήσουμε τώρα να ψυχολογήσουμε τους χρήστες του διαδικτύου που αρέσκονται στο να τρολάρουν γενικώς τους άλλους, θα λέγαμε ότι είναι μάλλον στερημένοι ή εμφανώς ιδεοληπτικοί και σε πιο ακραίες περιπτώσεις κομπλεξικοί, κακοήθεις και σαδιστές, αρρωστημένη κατάσταση δηλαδή. Δεν εξηγείται αλλιώς να βρίσκουνε χαρά ή να ηδονίζονται σ’ αυτό που κάνουν συνεχώς πικάροντας ή προβοκάροντας τους άλλους. Νιώθουν ότι γίνονται αξιοπρόσεκτοι πουλώντας πνεύμα ή κάνοντας χιούμορ γιατί νομίζουν ότι λένε κάτι έξυπνο ή αστείο. Ξέρουν όμως ότι είναι θρασύδειλοι γι’ αυτό και δε γράφουν το όνομά τους, παρά μόνο ένα ψευδώνυμο. Από εκεί καταλαβαίνεις τον φόβο τους να εκτεθούν, τον λόγο να κρυφτούν πίσω από την ανωνυμία τους. Αν είχαν σοβαρά επιχειρήματα θα διαφωνούσαν εκθέτοντάς τα, αλλά αφού δεν έχουν χυδαιολογούν. Δεν ανέχονται το δικαίωμα των άλλων να διατυπώνουν ελεύθερα τη γνώμη τους, τους ενοχλεί η διαφορετική άποψη ή η αλήθεια. Δεν καταλαβαίνουν ότι ο καθένας μπορεί να εκφράζει ελεύθερα τις δικές του απόψεις στον δικό του χώρο. Αν αυτοί έχουν διαφορετική άποψη ή καθόλου άποψη αυτό δε σημαίνει πως οι άλλοι θα πρέπει να φοβηθούν και να σωπάσουν. Αυτό κι αν είναι φασισμός. Ο φασισμός είναι περισσότερο νοοτροπία -όχι μόνο ιδεολογία- και υπάρχει παντού.

   Το κακό αυτό παράγινε και πρέπει να απασχολήσει σοβαρά τις αρμόδιες Αρχές και δεν είναι μόνο για λόγους αισθητικής. Εδώ δεν έχουμε να κάνουμε με ένα δημοκρατικό δικαίωμα, εκτός κι αν το βρίσιμο γενικώς θεωρείται ελευθερία της έκφρασης και το ανέχεται ο νομικός μας πολιτισμός και το προβλέπει το σύνταγμά μας. Η κατάσταση έχει ξεφύγει και δεν αντιδρά κανείς σε επίπεδο θεσμών, κανείς δε μιλάει για αναθεώρηση του ποινικού κώδικα. Η μόνη γνωστή περίπτωση καταδίκης για τρολάρισμα ήταν με τον «Παστίτσιο» αλλά για προσβολή θρησκεύματος, ενώ όλοι θυμόμαστε πως υπήρξαν και κάποιοι αναιδείς που τρόλαραν και το νεκρό παιδί της Γαλακτοκομικής σχολής στα Γιάννενα, χωρίς όμως να διωχθούν για περιύβριση νεκρού. Ο Μιχάλης Χατζηγιάννης δεχόταν οχετό ύβρεων στο διαδίκτυο ως φοροφυγάς, μόνο που τελικά δικαιώθηκε δικαστικά και απαλλάχτηκε, αλλά το βρισίδι το έφαγε. Ακόμα και πολλοί γνωστοί δημοσιογράφοι εφημερίδων ή σκιτσογράφοι όπως οι δημοφιλείς Αρκάς και Χαντζόπουλος, επειδή ασκούσαν κριτική στην κυβέρνηση με τα σχόλια ή τα σκίτσα τους, έγιναν στόχοι οργανωμένης επίθεσης από ενεργούμενα κομματικά τρολ με σκοπό να αλλάξουν ρότα και να μην το ξανακάνουν.

    Με όλο αυτό το σκηνικό στημένων διαδικτυακών επιθέσεων και καθύβρισης κατά δημοσιογράφων πόσο ελεύθερη μπορεί να είναι η άσκηση κριτικής και η διατύπωση γνώμης στη δημοκρατία μας; Πόσο πλουραλιστική και αξιόπιστη είναι η λειτουργία του τύπου; Πόσο ακέραιη είναι η δικαιοσύνη; Και πόσο προστατευμένοι -και περήφανοι- νιώθουμε όλοι μας από όλη αυτή την κατάσταση;

*(trolling). Σύμφωνα με τον ορισμό που δίνει το λεξικό του Cambridge, ως τρολ στο διαδίκτυο χαρακτηρίζεται ο χρήστης που αφήνει σκόπιμα ενοχλητικά μηνύματα προκειμένου να τραβήξει την προσοχή ή να προκαλέσει προβλήματα. Ως «τρολάρισμα» προσδιορίζεται η εσκεμμένη πράξη ενός χρήστη, αποκλειστικός στόχος της οποίας είναι να προκαλέσει την οργισμένη αντίδραση κάποιου άλλου χρήστη. Σκοπός αυτής της πράξης, τις περισσότερες φορές, είναι η διασκέδαση, ενώ σε άλλες η αποδόμηση του ατόμου που βρίσκεται στο στόχαστρο.

Ανορεξία: Εκούσια πείνα

                                                                                              Παπατσίρος Απόστολος
                                                                                                        φιλόλογος
                                                   Ανορεξία: Εκούσια πείνα                                                        

    Μοιάζει οξύμωρο σχήμα, σε μια εποχή αφθονίας σαν τη δική μας, τώρα που έχουμε όλα τα αγαθά του θεού και ζούμε με όλες τις ανέσεις και τις φροντίδες των δικών μας, να υπάρχουν θάνατοι από ανορεξία. Και είναι τραγικό να σκεφτεί κανείς ότι την ίδια στιγμή, κάποια παιδιά στον ¨όμορφο και αγγελικά πλασμένο κόσμο μας¨ πεθαίνουν από πείνα. Και το τραγικότερο είναι πως δεν πεθαίνουν παιδιά από πείνα μόνο στην υποσαχάρια Αφρική, όπως ξέραμε εδώ και πολλά χρόνια, αλλά και στον ¨αναπτυγμένο¨ κόσμο. Οι θάνατοι από πείνα σήμερα δεν είναι βέβαια ανεκτοί, είναι ωστόσο κατανοητοί λόγω υπερπληθυσμού και φτώχειας. Οι θάνατοι όμως που δεν είναι ανεκτοί, ούτε και κατανοητοί είναι από ανορεξία.

Τι είναι η ανορεξία;

   Είναι η νευρική διαταραχή του πεπτικού συστήματος, που προκαλείται από την εκούσια ατροφία δηλαδή την εξαντλητική δίαιτα των νέων κοριτσιών κυρίως. Το πρόβλημα αυτό δεν αφορά μόνο τα κορίτσια-μοντέλα γνωστών ¨οίκων μόδας¨ ή δημοφιλή πρόσωπα του θεάματος και της τηλεόρασης, όπως νομίζουν κάποιοι, αλλά και πολλά περισσότερα παιδιά, αγόρια και κορίτσια, εφηβικής κυρίως ηλικίας, που επιβιώνουν μόνο χάρις την υποστήριξη ειδικών και τη φροντίδα των δικών τους. Η ανορεξία δεν είναι δηλαδή ένα διατροφικό πρόβλημα ή μια προφανής αδυναμία νέων ανθρώπων να αυξήσουν τη μυϊκή και οστική τους μάζα, αλλά ένα ευρύτερο κοινωνικό φαινόμενο, που προσλαμβάνει όλο και μεγαλύτερες διαστάσεις πλέον, στις κοινωνίες της καταναλωτικής ευημερίας. Οι λόγοι βεβαίως που προκαλούν αυτή τους την αφύσικη συμπεριφορά είναι πρωτίστως ψυχολογικοί και σχετίζονται με το ιδιαίτερο περιβάλλον, οικογενειακό και κοινωνικό, που ζουν.

Που οφείλεται η ανορεξία;

   Τα ανορεκτικά άτομα διακατέχονται από μια εμμονή για τη διατήρηση της λεπτότητας του σώματος ή τη δημιουργία της τέλειας σιλουέτας με τις ιδανικές αναλογίες επιδιώκοντας την απώλεια βάρους με εξαντλητική δίαιτα. Πρόκειται δηλαδή για έναν καθημερινό ψυχαναγκασμό κι έναν συνειδητό υποσιτισμό του ατόμου, μόνο και μόνο για λόγους εμφάνισης. Το πρόβλημά τους είναι καθαρά ψυχολογικό και έχει να κάνει με την ανασφάλεια και το φόβο απόρριψης που βιώνουν (χαμηλή αυτοεκτίμηση) ή τα φιλόδοξα επαγγελματικά τους σχέδια, αν πρόκειται για νεαρές έφηβες-μοντέλα (ναρκισσισμός - τελειομανία).

¨Το σύνδρομο της κούκλας Barbie¨:

   Τα περισσότερα κορίτσια στον κόσμο μεγάλωσαν παίζοντας στα αθώα παιδικά τους χρόνια με μια κούκλα Barbie. Δεν υπήρχε κορίτσι που να μην πήρε στα χέρια του, να μη χτένισε ή να μη στόλισε το παιδικό της δωμάτιο με μια Barbie. Το πιο αγαπημένο δώρο και παιχνίδι των κοριτσιών ήταν πάντα μια Barbie. Η λεπτοκαμωμένη κούκλα με τις τέλειες ανατομικές αναλογίες έγινε σιγά-σιγά από αθώο παιδικό παιχνίδι και πρότυπο ιδανικής ομορφιάς για τα μικρά κορίτσια, μια έμμονη ιδέα, που εξελίχθηκε μετά σε εφηβική επιθυμία και σε κάποιες περιπτώσεις ¨ψύχωση¨ για τον κόσμο της ομορφιάς και των μοντέλων.

    Παράλληλα τα παιδιά αυτά έβλεπαν ότι το ενδιαφέρον της τηλεόρασης και των περιοδικών μόδας και ¨life style¨ μονοπωλούσαν τα ψηλόλιγνα μοντέλα. Έτσι καλλιεργήθηκε στο αθώο παιδικό μυαλό πολλών κοριτσιών αυτή η κουλτούρα της ¨τελειότητας¨ του σώματος, ο ναρκισσισμός και η φιλοδοξία καριέρας στο μόντελινγκ και μπήκαν για τα καλά οι θερμιδομετρητές στη ζωή τους, με τις εντατικές δίαιτες και τους ειδικούς διατροφολόγους, ενώ πλήθαιναν παράλληλα και οι επισκέψεις στον αισθητικό. Ο ¨φόβος της ζυγαριάς¨ γινόταν καθημερινός εφιάλτης, αν έπαιρναν όχι κάποια κιλά, αλλά γραμμάρια παραπάνω και η δίαιτα τους γινόταν ακόμα πιο αυστηρή. Για να μη βάλουν βάρος πολλά από αυτά τα κορίτσια έφταναν στο σημείο μετά από κάθε γεύμα να προκαλούν οι ίδιες εμετό ή να χρησιμοποιούν καθαρτικά, αν και υπέφεραν από προφανή εξάντληση και αβιταμίνωση.

Το αποκρουστικό αποτέλεσμα:

   Το αποτέλεσμα της νευρικής ανορεξίας είναι η ολική διαταραχή του μεταβολισμού, που προκαλεί την απώλεια βάρους, τη φυσική αδυναμία και καχεξία σε σημείο αποστέωσης και μια σειρά από συμπτώματα όπως η αφυδάτωση, η υποθερμία, η υπόταση, η αστάθεια, η τριχόπτωση, η αϋπνία, η κατάθλιψη, η απομόνωση κα. Το πιο οδυνηρό αποτέλεσμα της ανορεξίας όμως δεν είναι τα λιπόσαρκα κορμιά και τα σκελετωμένα πρόσωπα των παιδιών αυτών, αλλά η συνήθης τελική τους κατάληξη δηλαδή ο θάνατος.

Παράλληλα κείμενα:

    Από την τρυφερή ηλικία των δεκατριών, η Ιζαμπέλ Καρό πάλευε να σώσει τον εαυτό της από μια από τις πιο ύπουλες ασθένειες των σύγχρονων κοινωνιών. Δυστυχώς όμως, η νευρική ανορεξία σκότωσε τελικά το όμορφο μοντέλο από την Γαλλία, στην νεαρή ηλικία των 28. Στις 17 Νοεμβρίου 2010, η γλυκιά Ιζαμπέλ, άφησε την τελευταία της πνοή, τελείως αποσκελετωμένη και αποδυναμωμένη. Σύμφωνα με την ελβετική ενημερωτική ηλεκτρονική εφημερίδα "20 Λεπτά", τα ακριβή αίτια του θανάτου της δεν έχουν γίνει ακόμα γνωστά. Η ίδια κατηγορούσε την προβληματική παιδική της ηλικία για όλα όσα έπαθε. Η μητέρα της, είχε πει ότι όταν ήταν μικρή, ήταν πολύ καταθλιπτική λόγω της απουσίας του πάτερα της. «Πέρασε όλη την παιδική ηλικία της απομονωμένη», είχε αναφέρει η μητέρα του μοντέλου πριν μερικά χρόνια. Και ενώ η μητέρα κατηγορούσε την απουσία του συζύγου της για την κατάσταση της Ιζαμπέλ, η ίδια η Καρό, είχε εξομολογηθεί ότι έφταιγε κυρίως η μητέρα της.«Είχα μια περίπλοκη και επίπονη παιδική ηλικία. Ο μεγαλύτερος φόβος της μητέρας μου ήταν να μην μεγαλώσω. Κάθε μέρα μετρούσε το ύψος μου και δεν με άφηνε να βγω από το σπίτι γιατί έλεγε ότι ο καθαρός αέρας κάνει τα παιδιά να μεγαλώσουν. Ήταν πολύ τραυματικό», είχε αναφέρει σε συνέντευξη της Ιζαμπέλ, σοκάροντας την κοινή γνώμη.

    Μόλις πριν τρία χρόνια, η όμορφη κοπέλα έδινε τη μάχη τη ζωή της, προσπαθώντας να ξεφύγει από τα πλοκάμια της ανορεξίας. Η Καρό είχε γίνει τότε γνωστή σε όλο τον κόσμο για την συμμετοχή της σε μεγάλη καμπάνια κατά της φονικής αυτής ασθένειας. Οι γυμνές φωτογραφίες του διάσημου Ολιβιέρο Τοσκάνι, σόκαραν όλο τον κόσμο και πολλοί ήταν εκείνοι που τις χαρακτήρισαν απωθητικές. Το σκελετωμένο κορμί της, τα βαθουλωμένα μάτια και τα προτεταμένα δόντια της Ιζαμπέλ ενοχλούσαν όλους όσους έβλεπαν τις φωτογραφίες… το σίγουρο όμως είναι ότι έστελναν το μήνυμά τους! Η Ιζαμπέλ Καρό ήθελε να βοηθήσει τα κορίτσια όλου του κόσμου, που έχουν σταματήσει να τρώνε για να μοιάζουν με μοντέλα και να τους δείξει με τον πιο απλό τρόπο ότι η ανορεξία σκοτώνει. "Θέλω να αφυπνίσω τις συνειδήσεις αυτών που δεν γνωρίζουν ότι εάν δεν τρως, αρρωσταίνεις και πεθαίνεις", είχε πει τότε η Καρό. Τελικά, πέρασε το μήνυμα, με τον πλέον τραγικό τρόπο… τον θάνατό της. Η αντίστροφη μέτρηση για την Καρό είχε αρχίσει το 2006, όταν το μοντέλο έπεσε σε κώμα αφού είχε φτάσει να ζυγίζει μόλις 25 κιλά με ύψος 1,65. Λίγο καιρό μετά το θάνατό της, τον Ιανουάριο του 2011, η μητέρα της θα αυτοκτονήσει από το βάρος των τύψεων για τον θάνατο της κόρης της.                                Εφημερίδα Το ¨ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ¨