Δευτέρα 19 Δεκεμβρίου 2016

60o κριτήριο:"Επιστήμη και ανθρωπισμός"

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Γ΄ ΛΥΚΕΙΟΥ
60ο κριτήριο αξιολόγησης                                                               Παπατσίρος Απόστολος 
                                                                                                                φιλόλογος
                               Οι στόχοι της Επιστήμης τον καινούργιο αιώνα

    H επιστήμη, ως αέναος αγώνας του ανθρώπου για την κατάκτηση της γνώσεως, με τον διαλογισμό, την οξυδερκή παρατήρηση, τη διαίσθηση και την έρευνα, ανοίγει συνεχώς νέους ορίζοντες και φωτίζει τον νου. Οι κλασικοί έλληνες φιλόσοφοι, που είχαν αναπτύξει σε ύψιστο βαθμό τον θεωρητικό στοχασμό, απέδωσαν στην επιστήμη καθαρώς θεωρητικό σκοπό και παραθεώρησαν την αξία και τη σημασία της εμπειρικής γνώσεως, η οποία κατ’ αυτούς δεν είχε «λόγον διδόναι». Αλλά, καθώς ήταν αναπόφευκτο, δεν άργησε να επισυμβεί η πρακτική εφαρμογή τού επιστημονικού λόγου - με τον Αρχιμήδη και τους διαδόχους του για παράδειγμα - ώστε στους καιρούς μας να εξελιχθεί σε αναπόσπαστο μέλος της επιστήμης και να κυριαρχήσει στην οικουμένη όλη ως τεχνολογία.

    Επιστήμη, βέβαια, και τεχνολογία δεν ταυτίζονται, διότι η επιστήμη παραμένει προσηλωμένη στην όλο και πιο βαθιά κατάκτηση της γνώσεως, ενώ η τεχνολογία έχει ως επιδίωξη την αξιοποίηση της επιστημονικής γνώσεως σε μέσον για την υπηρέτηση των τρεχουσών, πρακτικών αναγκών του ανθρώπου. Πολύ χαρακτηριστικά, ο Αϊνστάιν είχε τονίσει: «H επιστήμη δεν μπορεί να δημιουργήσει σκοπούς, αλλά να προσφέρει, το πολύ, τα μέσα για την ανάπτυξη κάποιων σκοπών, οι οποίοι έχουν συλληφθεί από προσωπικότητες που διαθέτουν υψηλότερα ηθικά ιδανικά». Έσπευσε ωστόσο να σημειώσει πως «η εποχή μας είναι η εποχή των τέλειων μέσων και των συγκεχυμένων σκοπών».

   H επιστήμη αναπτύσσεται συνήθως σε σχέση με τις πρακτικές ανάγκες των ανθρώπων, ακολουθεί όμως βασικά την εξέλιξη μιας κοινωνίας και αντικατοπτρίζει το συγκεκριμένο πνευματικό και ηθικό της επίπεδο. Ποιο είναι όμως σήμερα, στις αρχές του 21ου αιώνα, το πνευματικό και ηθικό επίπεδο της κοινωνίας μας; H τεχνολογία, που βελτίωσε σημαντικά τις συνθήκες της ζωής μας, βοήθησε ή εμπόδισε τον άνθρωπο να γίνει περισσότερο άνθρωπος; Ιδού το κρίσιμο ερώτημα. Το ανθρώπινο ον εξακολουθεί να αποτελεί αυτογενή και αυταπόδεικτη, υπέρτατη αξία της ζωής ή έχει βαθύτατα καταρρακωθεί και υποβιβασθεί έναντι των σύγχρονων υλιστικών αξιών, επικυρώνοντας τη φοβερή ρήση του Νίτσε για τη «μεταξίωση των αξιών» στην εποχή μας;

   Τα ευγενή ιδεώδη του ανθρωπισμού, που βλαστάνουν, φυσιολογικά θα έλεγα, στο πολίτευμα μιας αυθεντικής δημοκρατίας - που έχει ως σταθερό πυρήνα της την αξία του ανθρώπου - διασύρθηκαν και κατατρέχτηκαν στις ημέρες μας. Ο μηχανοποιημένος και κατακερματισμένος χαρακτήρας της εργασίας στις τεχνοκρατικές κοινωνίες σήμερα έχει ως αποτέλεσμα την αποξένωση του ανθρώπου-δημιουργού από τα δημιουργήματά του. H σύγχυση πραγματικών και πλασματικών αναγκών, η πνιγηρή εντατικοποίηση του ρυθμού της ζωής στις μεγαλουπόλεις, η εσωτερική μοναξιά, το άγχος και η αγωνία αλλοτριώνουν βαθύτατα και παρεμποδίζουν την πνευματική ολοκλήρωση των ανθρώπων ως ανθρώπων αυθεντικών. Έτσι πλήττεται βαριά ο ανθρωπισμός και δημιουργείται μια ηθική, ιδεολογική και τελικά υπαρξιακή σύγχυση του όντος.

  Μέσα στο κλίμα αυτό ζει, μεγαλώνει και εργάζεται ο σύγχρονος επιστήμονας, με αποτέλεσμα το έργο του να εντάσσεται επιτακτικά στις γενικότερες αυτές τάσεις της εποχής. H ένταξη όμως αυτή εγείρει - οφείλει να εγείρει - στη συνείδησή του το πρόβλημα της ηθικής ευθύνης, αξιώνοντας την άμεση, υπεύθυνη αντιμετώπισή του.

  Ο επιστήμονας βαρύνεται με πολύμορφη ευθύνη για τη γνώση που κατά κάποιον τρόπο παράγει και οφείλει να προβλέπει οποιοδήποτε πιθανό κίνδυνο που θα μπορούσε να προέλθει από τη χρήση της - ή την κατάχρησή της - στο μέλλον για τον άνθρωπο και για την οικουμένη. Πρέπει να αποφασίζει με άγρυπνη συνείδηση και υπευθυνότητα εάν τα αποτελέσματα των ερευνών του πρέπει τελικά να εφαρμοσθούν. Κάθε επιστημονικό επίτευγμα φρονώ πως πρέπει να εξετάζεται όχι μόνο ως γνωστική ή υλική κατάκτηση, αλλά και για το αν θα αποβεί ευεργετικό ή επιζήμιο ή και καταστρεπτικό για την ύπαρξη του ανθρώπου. Τον έλεγχο αυτό ουδείς άλλος μπορεί ή επιτρέπεται να επιβάλλει στη συνειδητή ελευθερία του επιστήμονα παρά μόνον η συναίσθηση της ανθρώπινης και γενικά της κοινωνικής του ευθύνης.

   Δυστυχώς, όμως, οι αποφάσεις για τη χρησιμοποίηση από τη σύγχρονη τεχνολογία επιστημονικών γνώσεων και ανακαλύψεων δεν ανήκουν πάντοτε στην απόφαση ή στη σύμφωνη γνώμη εκείνων που τις ανακάλυψαν, ούτε οι πολλαπλές συνέπειες από τη χρήση τους έχουν όσο και όπως θα άρμοζε υπολογισθεί. Για τούτο, συχνά οι στόχοι μιας ερευνητικής πορείας διασπείρονται. Πολλοί διάσημοι ερευνητές, όπως ο Henri Becquerel, ο Heinrich Hertz και άλλοι ισάξιοί τους, δεν μπόρεσαν να προβλέψουν τις πρακτικές εφαρμογές των ανακαλύψεών τους. Και ο Oppenheimer, όταν πληροφορήθηκε την καταστροφή της Χιροσίμα, ένιωσε βαριές τύψεις συνειδήσεως, διότι είχε τόσο αποφασιστικά συμβάλει στη διάσπαση του ατόμου, που βέβαια δόξασε και την επιστήμη και το όνομά του, αλλά διέσπασε και το ιερό κύρος του ανθρώπου, προσφέροντάς του τη φονικότερη δύναμη. Και αργότερα, ο Χάιντεγκερ, όταν πληροφορήθηκε την άλωση του γενετικού μυστηρίου του ανθρώπου, είπε πως «τώρα μόνο ένας Θεός μπορεί να σώσει την ανθρωπότητα».

   Ως τελικός σκοπός της επιστήμης ανακύπτει σταθερά ο εξανθρωπισμός της ζωής και ως σκοπός της ζωής ο εξανθρωπισμός της επιστήμης, ώστε να υπηρετείται ο άνθρωπος. Διότι μόνο με τον απόλυτο σεβασμό προς τον άνθρωπο μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά ο υλισμός και ο υπέρμετρος ευδαιμονισμός που κυριαρχεί και ορίζει την εποχή μας, και μόνο έτσι μπορεί να τιθασευθεί η επιστημονική αναρχία. Ο επιστήμονας οφείλει να συνειδητοποιήσει ότι πάνω από όλα βρίσκεται, αμετάθετος και αναντικατάστατος, ο άνθρωπος. Και όπως, πολύ εύστοχα, όρισε ο Καντ: «ο άνθρωπος δεν πρέπει να χρησιμοποιείται ποτέ ως μέσον, για κάποιο σκοπό, αλλά να θεωρείται αυτός, ο ίδιος, ο τελικός σκοπός».

…Σήμερα, που ο άνθρωπος υποβιβάζεται και γίνεται αντικείμενο, αριθμός, που πωλούνται και αγοράζονται οι υπαρκτικές του ανάγκες και τα ιδανικά του, αποτελεί κρισιμότατο χρέος του αιώνα μας να συνειδητοποιήσει η κοινότητα των επιστημόνων τον κίνδυνο και να αντιδράσει αποτελεσματικά, δαμάζοντας την τεχνοκρατία, μεταλλάσσοντας αποφασιστικά το υλιστικό υπόβαθρο της κοινωνίας και αποκαθιστώντας τον ανθρωπισμό ως απαραίτητη αξίωση του ανθρωπίνου όντος για κάθε εποχή.

   Αυτός ο νέος ανθρωπισμός πρέπει να συμβιώσει και να λειτουργήσει αρμονικά με τη σύγχρονη, πολύμορφη και πολυδύναμη επιστήμη, και στο ηθικό και στο διανοητικό και στο υλικό πεδίο του σημερινού ανθρώπου. Διότι δεν απορρίπτει τον τεχνικό πολιτισμό με τις τεχνολογικές του κορυφώσεις, αλλά τον αξιοποιεί, τον προάγει, τον εξανθρωπίζει. H επιστήμη και η τεχνολογία οφείλουν να αποκαταστήσουν μια γόνιμη σύζευξη με τα κελεύσματα του ανθρωπισμού, ώστε να αντικρίσουν τον άνθρωπο ως ψυχοσωματικό ον.

  Ένα τέτοιο συνειδητό αντίκρισμα σημαίνει πως ο τεχνολογικός πολιτισμός δε βρίσκεται σε διάσταση με τον πνευματικό πολιτισμό, αλλά πως και οι δύο χρειάζονται, και οφείλουν, να συνεργασθούν για το καλό του ανθρώπου, του όντος, που βρίσκεται από καταβολής του κόσμου επικεφαλής της δημιουργίας όλης. Συνειδητοποιώντας ο σύγχρονος επιστήμονας την άποψη αυτή, οφείλει να κατευθύνει την έρευνα και την όλη δράση του προς τη σταθερή προαγωγή και ανύψωση του ανθρώπου. Έτσι θα τον προφυλάξει και από την αλλοτρίωση, που τον οδηγεί στον οντολογικό του υποβιβασμό, και από τη μηχανοποίηση του βίου του και από τον υλιστικό του εναγκαλισμό, αποσαφηνίζοντας τους «συγκεχυμένους σκοπούς» των καιρών μας, κατά Αϊνστάιν, και επανατοποθετώντας, ως ύψιστο αίτημα της Ιστορίας, τον συνεχή εξανθρωπισμό του ανθρώπου. Διαφορετικά, η ζωή θα καταντήσει ένας διαρκής εφιάλτης...

(Απόσπασμα ομιλίας υπό τον τίτλο «Επιστήμη και Ανθρωπισμός», την οποία εκφώνησε στις 30-12-2003 στην Αθήνα ο καθηγητής της ιατρικής και πρόεδρος της Ακαδημίας Αθηνών Γρ. Δ. Σκαλκέας. Το κείμενο της ομιλίας δημοσιεύτηκε στην εφημ. το "Βήμα" στις 18-1-2004).

Α. Να γράψετε την περίληψη του κειμένου (120-140 λέξεις περίπου).                                                                                                                                  Μονάδες 25
Β1. Να γράψετε από ένα συνώνυμο για κάθε λέξη που σας δίνεται: οξυδερκή, αναπόσπαστο, αντικατοπτρίζει, βλαστάνουν, αξίωση.                  
                                                                                             Μονάδες 5
Β2 Να γράψετε από ένα αντώνυμο για κάθε λέξη που σας δίνεται: συνήθως, υποβιβασθεί, αποξένωση, διασπείρονται, εξανθρωπισμός.          
                                                                                             Μονάδες 5
Β3. Ποιος είναι ο τρόπος ή οι τρόποι και τα μέσα πειθούς της δεύτερης παραγράφου του κειμένου; Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας.                                      
                                                                                             Μονάδες 6
Β4. "Δυστυχώς, όμως … ανθρωπότητα». Ποια η δομή και ο τρόπος ανάπτυξης της παραγράφου;".
                                                                                             Μονάδες 4 (2+2)
Β5. Να βρείτε το είδος της συλλογιστικής πορείας της τέταρτης παραγράφου του κειμένου. Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας.
                                                                                             Μονάδες 5
Β6. Να βρείτε αν οι ακόλουθες προτάσεις είναι σωστές ή λανθασμένες σύμφωνα με το κείμενο σημειώνοντας αντίστοιχα Σωστό ή Λάθος.
α. Οι κλασικοί  Έλληνες φιλόσοφοι υπερτίμησαν την αξία της εμπειρικής γνώσης.
β. Η επιστήμη πρέπει να υπηρετεί αποκλειστικά τις πρακτικές ανάγκες της ζωής.
γ. Η σύγχρονη τεχνοκρατική μορφή εργασίας αλλοτριώνει σταδιακά τους ανθρώπους.
δ. Τον επιστήμονα δεν τον βαραίνει η τελική χρήση της επιστημονικής γνώσης του από τον άνθρωπο.
ε. Ο ιδανικός σκοπός για έναν επιστήμονα είναι η προαγωγή του τεχνολογικού πολιτισμού.
                                                                                            Μονάδες 10

Γ΄ Παραγωγή λόγου:"Υποθέστε ότι γράφετε ένα άρθρο σε επιστημονικό περιοδικό για τις σύγχρονες τάσεις της επιστήμης και το μέλλον του κόσμου γενικότερα. Πιστεύετε ότι η επιστήμη προκαλεί τον φόβο και ότι απειλεί τον άνθρωπο σήμερα ή θεωρείτε υπερβολικές τις επικρίσεις εις βάρος κάποιων επιστημών; Ποια θεωρείτε υπεύθυνη στάση για τον επιστήμονα σήμερα απέναντι σ’ αυτά τα προβλήματα και ποια χαρακτηριστικά πρέπει να έχει ως άνθρωπος στην εκπλήρωση της αποστολής του; (500-600 λέξεις).
                                                                                             Μονάδες 40
  Για να δείτε ενδεικτικές απαντήσεις στην έκθεση πατήστε:http://papatsiros.blogspot.gr/2017/06/blog-post.html

Τετάρτη 23 Νοεμβρίου 2016

Ατιμωρησία: Όπου δεν τύπτει ο λόγος ούτε η ράβδος...


                 




                                                                Aτιμωρησία: Όπου δεν τύπτει ο λόγος ούτε η ράβδος...                                                                         
                                                                                                  Παπατσίρος Απόστολος
                                                                                                              (3-6-2010)                                  
   Τώρα που όλοι μιλούν για σκάνδαλα, χρηματισμό πολιτικών από πολυεθνικές ή υπεράκτιες εταιρίες, διαφθορά προσώπων της εκκλησίας και της δημόσιας διοίκησης και ¨ο κόμπος έφτασε στο χτένι¨ από την ανεξέλεγκτη κατάσταση στην οικονομία και τη λειτουργία του κράτους εν γένει και διαπιστώνουν την ανεπάρκεια του νομικού μας συστήματος, αξιώνουν μετ’ επιτάσεως και την επιβολή αυστηρών και αμετάκλητων ποινών. Ο λόγος είναι απλός και η συνταγή παλιά και δοκιμασμένη· όταν εκλείπει από τη δημόσια και ιδιωτική συμπεριφορά η ¨αιδώς¨ δηλαδή η ντροπή και ο σεβασμός, τότε θα πρέπει να επιβάλλεται η ¨δίκη¨ δηλαδή η τιμωρία. Όμως το κοινωνικό και πολιτικό σύστημα στη χώρα μας, χρόνια τώρα, εξέθρεψαν το αξίωμα της ατιμωρησίας, της ανοχής δηλαδή, της επιείκειας, της παραγραφής και της ιδιότυπης ασυλίας, που υιοθετήθηκαν και από το νομικό μας σύστημα και εκφράζονται βεβαίως και στο πνεύμα των νόμων. Η όποια στρέβλωση και αβελτηρία επομένως δεν πρέπει να αποδοθεί τόσο στη δικαιοσύνη, όσο στην ίδια την πολιτεία που νομοθετεί και κυρίως την κοινωνία που εφησυχάζει.

    Τι άλλαξε όμως τόσο πολύ τον κόσμο μας, τι έφταιξε και φτάσαμε ως εδώ; Γιατί τόσα κρούσματα διαφθοράς και κατάχρησης εξουσίας ή χρήματος σε κρατικούς λειτουργούς; Ποιος είναι ο λόγος που κάποιοι ανενδοίαστα παρανομούν ή παρασιτούν εις βάρος μας; Η εύκολη απάντηση είναι η λατρεία του πλούτου, ο κυνισμός της εποχής μας, που γοητεύει, παρασύρει και εξαπατά τον ιδεαλισμό μας. Θα ήταν αιθεροβάμων ή πολύ ρομαντικός όποιος πίστευε ότι αυτό το κακό θα εκλείψει, ότι θα πάψει να απασχολεί τη σκέψη μας. Ο πλούτος που συνδυάζεται με τη μεγάλη ζωή, τα ακριβά αυτοκίνητα, τις πολυτελείς επαύλεις, τα ταξίδια στο εξωτερικό και όλη τη χλιδή των κοσμικών, είναι βεβαίως κίνητρο για κάθε ¨πεινασμένο¨, φιλόδοξο, μεγαλομανή και παραδόπιστο, αλλά δε φτάνει αυτό! Δεν είναι επαρκής η εξήγηση αυτή από μόνη της, γιατί ακόμα και αν είναι έτσι και οι άνθρωποι παρωθούνται σε παράνομες ενέργειες ή συναλλαγές από ταπεινά κίνητρα πλουτισμού, τότε το ερώτημα που αβίαστα προκύπτει είναι και τι κάνει το κράτος, που είναι οι ελεγκτικοί του μηχανισμοί και γιατί δεν παρεμβαίνει η δικαιοσύνη; Γιατί η θεσμική εξουσία (πολιτική και δικαστική) ανέχεται, αποσιωπά, συγκαλύπτει και παραγράφει εν τέλει όλα αυτά τα δυσώδη και προκλητικά φαινόμενα διαφθοράς και πλουτισμού, όπως η υπεξαίρεση, η υφαρπαγή πλούτου, η κακοδιαχείριση ή δολία εκμετάλλευση εθνικών κεφαλαίων και η αποκομιδή κέρδους από την κατάχρηση εξουσίας δημόσιων λειτουργών ή πολιτικών προσώπων;

    Όλα αυτά είναι ευεξήγητα και απολύτως κατανοητά -αλλά όχι και ανεκτά- αν ανατρέξουμε στο πρόσφατο παρελθόν μας και τα παιδευτικά μας ιδεώδη, τότε που επικράτησε το πνεύμα της ατιμωρησίας, της ανοχής και της άφεσης γενικώς στο περιβάλλον της οικογένειας, σύμφωνα και με τις "νέες τάσεις" στην παιδαγωγική και την ανατροφή των παιδιών. Το πνεύμα αυτό συνεχίστηκε στο σχολείο και διογκώθηκε ως χαριστική επιείκεια όχι μόνο στη βαθμολογία–επίδοση, αλλά κυρίως στη συμπεριφορά ως "άκρατος φιλελευθερισμός", που έδινε την εσφαλμένη εντύπωση στα παιδιά, ότι όλα επιτρέπονται, αφού σπάνια τιμωρούνται ή σχεδόν ποτέ, ό,τι και αν κάνουν. Αυτή η άνεση κινήσεων και η ελευθερία επιλογών πέρασε και στην υπόλοιπη ζωή των νέων, τους έκανε περισσότερο διεκδικητικούς, αλλά όχι απαραίτητα και υπεύθυνους, αρκεί να αναλογιστούμε τη συνήθη βία και παραβατικότητα στους χώρους των πανεπιστημίων, όπου μειοψηφίες φοιτητών καταλύουν την έννοια του ασύλου ασκώντας παράλληλα ¨ιδεολογική τρομοκρατία¨. Αυτή την αίσθηση ανοχής, αδιαφορίας και ¨αφασίας¨ την κατανοούμε απόλυτα γιατί ουδείς τιμωρείται. Αν όμως υπήρχαν ποινές που θα επιβάλλονταν, όχι μόνο να προβλέπονται τυπικά, τότε τα πράγματα θα ήταν διαφορετικά.

   Η ελαστικότητα που αντιμετωπίζουμε την αυθαιρεσία των άλλων, γεννά την ελευθεριότητα και την ασυδοσία. Όταν δεν καταγγέλλονται ή κατονομάζονται έστω οι διάφοροι επιτήδειοι που υπάρχουν παντού και δεν τιμωρούνται, τότε είμαστε όλοι συνυπεύθυνοι, γιατί η ανοχή είναι συνενοχή. Όποιος αισθάνεται ότι αδικείται περισσότερο πρέπει να μιλήσει. Ένας φοιτητής που δολιεύται τις εξετάσεις, που υποκλέπτει διδακτορική διατριβή άλλου, που είναι φυγόστρατος με διάφορα προσχήματα, είναι δυνατό να γίνει υπεύθυνος επαγγελματίας, συνεπής φορολογούμενος και νομοταγής πολίτης αύριο; Ασφαλώς και όχι! Πετυχημένος μπορεί, γιατί το σύστημα τον ανέχτηκε και τον ανέδειξε, όμως εις βάρος κάποιου άλλου, πιο ικανού και έντιμου. Αν αλλάξουμε επομένως το σύστημα και δεν ανεχόμαστε την ατιμωρησία των επιτήδειων, θα έχουμε κάνει ένα σημαντικό βήμα στην εδραίωση της κοινωνικής δικαιοσύνης και ισοτιμίας. Με την ανελαστικότητα των νόμων, με την καθιέρωση ενός ¨συστήματος αμοιβών και ποινών¨. Παντού! Έτσι μπορούμε να επιτύχουμε και την αξιοκρατία! Τουλάχιστον έτσι δε θα εξισώνουμε τ’ ανόμοια και δε θα διαιωνίζουμε κοινωνικές αδικίες...

                                 

                                     

Τετάρτη 16 Νοεμβρίου 2016

Ιστορία Προσανατολισμού, Α΄ κεφ. (3ο κριτήριο αξιολόγησης, ωριαίο)

ΙΣΤΟΡΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ (Ανθρωπιστικών Σπουδών)  Γ΄ ΛΥΚΕΙΟΥ
 

Α΄κεφ. 3ο κριτήριο αξιολόγησης                                       Παπατσίρος Απόστολος  
                                                                                                     φιλόλογος                    
                                                                                                  
                                                          ΟΜΑΔΑ ΠΡΩΤΗ
ΘΕΜΑ Α1
Να δώσετε το περιεχόμενο των ακόλουθων όρων:
α. «Μεγάλη Ιδέα»
β. Πτώχευση του 1893.
                                                                               Μονάδες 10

ΘΕΜΑ Α2
Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν με την ένδειξη Σωστό ή Λάθος δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί σε κάθε πρόταση:

α) Με τη γραμμή Αμβρακικού – Παγασητικού τα βόρεια σύνορα άγγιξαν τον Όλυμπο και τη Μακεδονία.
β) Προς το τέλος του 20ου αι. λόγω της σταφιδικής κρίσης άνοιξαν οι δρόμοι προς την Αμερική.
γ) Προς το τέλος του 19ου αι. οι Έλληνες του εξωτερικού κατάλαβαν τη σημασία της φτωχής τους πατρίδας.
δ) Στην Ελλάδα το εξωτερικό εμπόριο ήταν σχεδόν μόνιμα παθητικό μέχρι το 1913.
ε) Με την εκποίηση των εθνικών γαιών το 1780-1781 το κράτος αποκόμισε έσοδα μόνο στο 30% του αντιτίμου των παραχωρούμενων γαιών.
                                                                               Μονάδες 20
ΘΕΜΑ Β1
Ποιοι παράγοντες επηρέαζαν θετικά τη δημιουργία οδικού δικτύου στην Ελλάδα και ποιοι ανασταλτικά;
                                                                               Μονάδες 20
ΘΕΜΑ Β2
Πότε και πώς ξεκίνησε τη λειτουργία της η Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος;
                                                                               Μονάδες 25

                                                    ΟΜΑΔΑ ΔΕΥΤΕΡΗ
ΘΕΜΑ Γ1
Πότε σημειώθηκε πρόοδος στην ανάπτυξη της εγχώριας βιομηχανίας του νεοσύστατου ελληνικού κράτους και σε ποιους ειδικότερα τομείς; Η απάντησή σας να απορρέει από τις ιστορικές σας γνώσεις και την ιστορική πηγή που ακολουθεί.

   Η εμφάνιση νέων βιομηχανιών στην περίοδο 1864-1890 έχει ερμηνευθεί ως απόδειξη μιας σοβαρής πρώτης εκβιομηχάνισης και ως ένδειξη του καπιταλιστικού μετασχηματισμού της ελληνικής κοινωνίας. Πρόκειται για παρερμηνεία. Οι νέες βιομηχανικές μονάδες ίσως ν’ άλλαξαν αισθητά τη στατιστική εικόνα της ελληνικής οικονομίας, αλλά μια στατιστική χωρίς την κατάλληλη ερμηνεία μπορεί να είναι εξαιρετικά παραπλανητική. Μεταξύ 1886 και 1889 παρατηρείται αναμφιβόλως μια εντυπωσιακή αύξηση από 22 εργοστάσια σε 145, που αντιστοιχεί σε 600% περίπου. Με την ίδια αριθμητική λογική, αν χρησιμοποιηθούν ως βάση τα τρία ή τέσσερα εργοστάσια του 1830, η αύξηση ως το 1889 φτάνει στο αξιοθαύμαστο ποσοστό του 4.000%. Είναι φανερό ότι ποσοστά αυτού του είδους είναι παραπλανητικά, γιατί βασίζονται σε ένα σημείο εκκίνησης που βρίσκεται πολύ κοντά στο μηδέν. Μεταξύ 1875 και 1889, π.χ, παρατηρείται μια αύξηση από 95 σε 145 εργοστάσια. Αλλά από τις 50 νέες μονάδες, οι 44 ήταν αλευρόμυλοι και οι 4 ελαιοτριβεία. Επιπλέον οι περισσότερες εξυπηρετούσαν την σιτοπαραγωγή της Θεσσαλίας και της Άρτας και πολλές «προσαρτήθηκαν» στην Ελλάδα, μαζί με τις επαρχίες αυτές, το 1880. Επομένως η αύξηση δεν δείχνει εκβιομηχάνιση: απλώς κατοπτρίζει την εδαφική επέκταση της χώρας και την αντίστοιχη αύξηση του πληθυσμού.

(Γ. Δερτιλή, Κοινωνικός Μετασχηματισμός και Στρατιωτική Επέμβαση 1880-1909, σσ. 89-90)
                                                                            Μονάδες 25
                                               Καλή επιτυχία...

Ιστορία Προσανατολισμού, Α΄ κεφ. (2ο κριτήριο αξιολόγησης, ωριαίο)

ΙΣΤΟΡΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ (Ανθρωπιστικών Σπουδών) Γ΄ΛΥΚΕΙΟΥ


Α΄ κεφ. 2ο κριτήριο αξιολόγησης                                    Παπατσίρος Απόστολος     
                                                                                                   φιλόλογος
                                                    ΟΜΑΔΑ ΠΡΩΤΗ
ΘΕΜΑ Α1
Να δώσετε συνοπτικά το περιεχόμενο των ακόλουθων όρων:
α. Πτώχευση του 1893
β. Διάνοιξη διώρυγας της Κορίνθου.
                                                                                                  Μονάδες 10

ΘΕΜΑ Α2
Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν με την ένδειξη Σωστό ή Λάθος δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί σε κάθε πρόταση:

α) Κατά τη διάρκεια του Κριμαϊκού πολέμου, το 1864, υπήρξε ναυτικός αποκλεισμός της χώρας.
β) Ο μικρός πληθυσμός της χώρας κατά τον 19ο αι. περιόριζε τις εμπορικές δραστηριότητες των Ελλήνων.
γ) Το πρώτο κύμα ίδρυσης βιομηχανικών επιχειρήσεων στην Ελλάδα ξεκινά γύρω στα 1870.
δ) Πρώτος διοικητής της Εθνικής Τράπεζας ήταν ο Ελβετός φιλέλληνας Εϋνάρδος.
ε) Ο ΔΟΕ μετεβλήθη και σε τεχνικό συμβουλευτικό σώμα για την ανάκαμψη της οικονομίας.
                                                                                                  Μονάδες 15

ΘΕΜΑ Β1
Πότε ολοκληρώθηκε και πώς χρηματοδοτήθηκε η κατασκευή σιδηροδρομικού δικτύου στην Ελλάδα;
                                                                                                  Μονάδες 13
ΘΕΜΑ Β2
Γιατί κατά τη διάρκεια της επανάστασης παρατηρείται κάμψη της ναυτιλιακής δραστηριότητας των Ελλήνων;
                                                                                                  Μονάδες 12

                                                     ΟΜΑΔΑ ΔΕΥΤΕΡΗ
ΘΕΜΑ Γ1
Με βάση τις ιστορικές σας γνώσεις και την ακόλουθη πηγή να προσδιορίσετε τους στόχους και τα αποτελέσματα της αγροτικής μεταρρύθμισης του 1871.

     Η μεταρρύθμιση του 1871 είχε, μεταξύ άλλων, τη σημαντική συνέπεια ότι παρακίνησε εμμέσως ακόμη περισσότερο την ανάπτυξη των κερδοσκοπικών καλλιεργειών, οι οποίες προορίζοντο κυρίως για την εξαγωγή. Πλην όμως, η επέκταση των εξαγωγικών φυτειών αποτέλεσε ένα παράγοντα επιδείνωσης του διατροφικού ελλείμματος της χώρας. Ένα προοδευτικώς διογκούμενο τμήμα της καλλιεργήσιμης γης αφαιρείτο από την καλλιέργεια των δημητριακών προκειμένου ν’ αφιερωθεί στις εξαγωγικές φυτείες, επί των οποίων συνωστίζετο ιδιαιτέρως το πλήθος των μικροτάτων οικογενειακών κλήρων. Γενικώς, το Κράτος ευνόησε την επέκταση των φυτειών των αμπελώνων και του καπνού για τους εξής λόγους: α) τα προϊόντα των φυτειών απέφεραν μια διογκούμενη ροή συναλλάγματος, β) εκ παραλλήλου, οι αυξανόμενες εξαγωγές απέφεραν αυξανόμενα δημόσια έσοδα εκ των τελωνειακών δασμών εξαγωγής και γ) η εξ αυτού πληρέστερη ενσωμάτωση της αγροτικής παραγωγής στην διεθνή αγορά επέτρεπε στο Κράτος να επιβάλει τον έλεγχό του επί των αγροτών, κατά τρόπο πολύ πιο ολοκληρωτικό απ’ ό,τι θα του ήταν δυνατόν στην περίπτωση μιας δημητριακής ή αυτάρκους οικονομίας. Βεβαίως, η κατάσταση περιπλεκόταν από το γεγονός ότι, σε τελευταία ανάλυση, το συνάλλαγμα που απέφεραν στο Κράτος οι φυτείες ξοδευόταν πάραυτα στο εξωτερικό για τη χρηματοδότηση του σιτικού ελλείμματος της χώρας.

(Κ.Βεργόπουλου, Το αγροτικό ζήτημα στην Ελλάδα, Η κοινωνική ενσωμάτωση της γεωργίας, 111-112)
                                                                                                   Μονάδες 25
                                                                Καλή επιτυχία...

Ιστορία Προσανατολισμού, Α΄ κεφ. (1ο κριτήριο αξιολόγησης, ωριαίο)

ΙΣΤΟΡΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ (Ανθρωπιστικών Σπουδών) Γ΄ ΛΥΚΕΙΟΥ                                        
                                             
 Α΄κεφ. 1ο κριτήριο αξιολόγησης                                             Παπατσίρος Απόστολος
                                                                                                        φιλόλογος                                          

                                                          ΟΜΑΔΑ ΠΡΩΤΗ
ΘΕΜΑ Α1
Να δώσετε το περιεχόμενο των ακόλουθων όρων:
α. Εθνικές γαίες
β. Διεθνής οικονομικός έλεγχος (ΔΟΕ)
                                                                                   Μονάδες 10
ΘΕΜΑ Α2
Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν με την ένδειξη Σωστό ή Λάθος δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί σε κάθε πρόταση:
α) Το 1864 ενσωματώθηκαν τα Ιόνια νησιά και η Ήπειρος στην Ελλάδα.
β) Μετά την απελευθέρωση οι Έλληνες ομογενείς έβλεπαν το μικρό ελληνικό βασίλειο ως χρυσή εφεδρεία.
γ) Κατά τον 19ο αι. η εγχώρια παραγωγή σιτηρών κάλυπτε πλήρως τις επισιτιστικές ανάγκες των Ελλήνων.
δ) Η μετάβαση από τα ιστιοφόρα στα ατμοκίνητα πλοία στην Ελλάδα έγινε κατά τα μέσα του 18ου αι.
ε) Η Ελλάδα είχε απομονωθεί από τις ευρωπαϊκές χρηματαγορές ως το 1861.
                                                                                    Μονάδες 15
ΘΕΜΑ Β1
Ποια ήταν τα κύρια προβλήματα του χρηματοπιστωτικού συστήματος στην Ελλάδα κατά τους πρώτους χρόνους της ανεξαρτησίας;
                                                                                    Μονάδες 13
ΘΕΜΑ Β2
Ποιες ήταν οι χρόνιες αδυναμίες που εμπόδιζαν την ανάπτυξη της βιομηχανίας στην Ελλάδα τον 19ο αι.;
                                                                                    Μονάδες 12

                                                    ΟΜΑΔΑ ΔΕΥΤΕΡΗ
ΘΕΜΑ Γ1
Με βάση τις ιστορικές σας γνώσεις και την ακόλουθη πηγή να προσδιορίσετε τα αποτελέσματα της δημιουργίας σιδηροδρομικού δικτύου στην Ελλάδα.

    Τα δημόσια έργα και κυρίως η κατασκευή σιδηροδρόμων δε φαίνεται να απέδωσαν ή τουλάχιστον δεν επιτέλεσαν το σκοπό για τον οποίο εκτελέστηκαν. Αν επιχειρήσουμε μια πρώτη αποτίμηση, θα διαπιστώσουμε ότι τα δημόσια έργα, κυρίως όμως η κατασκευή σιδηροδρόμων στις προηγμένες χώρες (στο τρίτο τέταρτο του 19ου αιώνα) λειτούργησαν ως παράγοντες καπιταλιστικού μετασχηματισμού, περισσότερο με τις παρενέργειες που είχαν στην εκβιομηχάνιση παρά με τις ωφέλειες στις μεταφορές. Στην Ελλάδα όμως, το μεγαλύτερο μέρος των πρώτων υλών εισαγόταν αυτούσιο, εξαιτίας της ανύπαρκτης βιομηχανίας κατασκευής δικτύου, τροχαίου υλικού κ.ο.κ. Ακόμα και οι τεχνικοί ήταν Γάλλοι και Ελβετοί. Παράλληλα, τα έσοδα των σιδηροδρομικών εταιρειών παραμένουν σχεδόν στάσιμα: 7.500 δρχ. ετησίως κατά χιλιόμετρο το 1884, 82.00 δρχ. το 1895, 9.000 το 1900, και 8.700, και 8.700 το 1910. Ακόμα και η πιο (και μόνη) αποδοτική γραμμή του δικτύου Αθηνών-Πειραιώς αντλούσε μεγάλο μέρος των εσόδων της από τα δημόσια λουτρά και τις άλλες ιδιόκτητες εγκαταστάσεις της στο Φάληρο. Τέλος θα πρέπει να τονίσουμε ότι ο σχεδιασμός του σιδηροδρομικού δικτύου εξυπηρετούσε κυρίως παράλιες περιοχές και αναπόφευκτα ανταγωνίστηκε την ελληνική ναυτιλία, σε μια περίοδο οξύτατης κρίσης και ανταγωνισμού των παγκόσμιων ναυτικών μεταφορών. Σύμφωνα με τον Γ. Δερτιλή, η υποτιθέμενη ένδειξη του καπιταλιστικού μετασχηματισμού της χώρας, με την κατασκευή των σιδηροδρόμων, απλώς συνετέλεσε σε μια βαρύτατη αύξηση της ξένης οικονομικής κυριαρχίας με μέσο το δημόσιο χρέος και, τέλος, στην πτώχευση του 1893.

(Σ. Τζόκα, Ανάπτυξη και Εκσυγχρονισμός στην Ελλάδα στα τέλη του 19ου αιώνα. Υπανάπτυξη ή Εξαρτημένη Ανάπτυξη, εκδ. Θεμέλιο, Αθήνα 1998, σσ. 26-27).
                                                                                 Μονάδες 25
                                                 Καλή επιτυχία...

Κυριακή 13 Νοεμβρίου 2016

Το χιούμορ και το γέλιο: Το νέκταρ της ζωής

ΤΟ ΧΙΟΥΜΟΡ ΚΑΙ ΤΟ ΓΕΛΙΟ: ΤΟ ΝΕΚΤΑΡ ΤΗΣ ΖΩΗΣ
                                                                                                       Παπατσίρος Απόστολος                                                                                                                              φιλόλογος
     Αν προσπαθούσαμε να αποδώσουμε στα ελληνικά την αγγλική λέξη χιούμορ (humor) θα λέγαμε ότι είναι ένας αστεϊσμός τις περισσότερες φορές πνευματώδης ή ένας αυτοσαρκασμός με διάθεση άλλοτε περιπαικτική ή και ειρωνική. Η λέξη πιθανότατα παράγεται από το ελληνικό χυμός γιατί συνδέεται με τους χυμούς του σώματος (εκκρίσεις) που προκαλεί το γέλιο. Το γέλιο είναι η ζωγραφισμένη χαρά στο πρόσωπό μας, μια ανάλαφρη ή ζωηρή μυϊκή σύσπαση που προκαλείται αυθόρμητα από κάποιο εξωτερικό ερέθισμα. Άλλοτε απλώς χαμογελάμε (μειδίαμα) και άλλοτε γελάμε δυνατά ή και ξεκαρδιζόμαστε κρατώντας την κοιλιά μας, ανάλογα με το πόσο αστείο ή κωμικό είναι αυτό που βλέπουμε, ακούμε ή θυμούμαστε κάθε φορά. Όπως κι αν είναι, το γέλιο είναι ένα αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής μας, δηλωτικό της ψυχοσύνθεσης και της διάθεσης μας σε καθημερινή βάση.

Η ιστορία του χιούμορ:

    Δε γνωρίζουμε αν ο προϊστορικός άνθρωπος είχε χιούμορ, γιατί αυτό είναι συνδεδεμένο με τη γλώσσα και γλώσσα δεν υπήρχε. Το σίγουρο όμως είναι ότι γελούσε και θα γελούσε δυνατά σε μια προσπάθεια καλύτερης επικοινωνίας με τους άλλους. Την ίδια συμπεριφορά έχουν οι πίθηκοι και πολλά άλλα ζώα. Η ιστορία του χιούμορ χάνεται στο πέρασμα των αιώνων, οπότε θα περιοριστούμε στους ιστορικούς χρόνους και θα στηριχθούμε σε κείμενα που μαρτυρούν την ύπαρξή του.

Αρχαία Ελλάδα:

    Οι αρχαίοι Έλληνες απολάμβαναν την ευτράπελη όψη της ζωής και επιζητούσαν με κάθε τρόπο το γέλιο και τη δημόσια διασκέδαση γιατί διέθεταν ασφαλώς πολύ χιούμορ. Λάτρευαν τον Διόνυσο, το θεό του κρασιού, του κεφιού και της χαράς, διασκέδαζαν ως εύθυμοι κωμαστές στα συμπόσια και για να προκαλούν το γέλιο μετείχαν ως μεταμφιεσμένοι (σάτυροι) στις γιορτές του (Διονύσια) με πειράγματα (σκώμματα), όπως έκαναν και οι γυναίκες της Αθήνας στην πομπή των Ελευσίνιων μυστηρίων, που έλεγαν στους θεατές διάφορα φαιδρολογήματα, ¨τα εξ αμάξης¨. Ο κυνικός φιλόσοφος Διογένης δίδασκε με αστεϊσμούς και λογοπαίγνια, κι έψαχνε όλη μέρα τη χαμένη ανθρωπιά με το φανάρι (Άνθρωπο ζητώ). Ο Αριστοφάνης στις κωμωδίες του δε διακωμωδούσε απλώς ανθρώπινους χαρακτήρες ή καταστάσεις της ζωής, αλλά σατίριζε κιόλας υπαρκτά πρόσωπα της εποχής του (Σωκράτης, Κλέων κα.) χωρίς να προκαλεί την αντίδρασή τους. Χιούμορ είχαν και οι Σπαρτιάτες, οι οποίοι εξάλλου φημίζονταν και για τις αποφθεγματικές τους απαντήσεις. Ενδεικτικά αναφέρουμε την περίπτωση ενός από τους 300, του Διηνέκη, που όταν κάποιος Τραχίνιος του είπε πως τα βέλη των Περσών θα είναι τόσα πολλά, που θα κρύψουνε τον ήλιο, εκείνος είπε «ωραία τότε θα πολεμήσουμε υπό σκιάν». Ακόμα και μαύρο χιούμορ δηλαδή μακάβριο, έκαναν οι αρχαίοι, όπως όταν μαθεύτηκε στην Αθήνα ο θάνατος του Μ. Αλεξάνδρου και ενώ κάποιοι πανηγύριζαν, ο ρήτορας Δημάδης τους είπε να μην το πιστέψουν αυτό, γιατί αν όντως είχε πεθάνει ο Αλέξανδρος, «τότε θα είχε μυρίσει η οικουμένη από τον νεκρό»!

Νεότερη ιστορία:

    Συνεχιστής της παράδοσης του Αριστοφάνη θα είναι ο Μένανδρος, με τη ¨Νέα κωμωδία¨ και αυτός με τη σειρά του θα επηρεάσει τους Ρωμαίους ποιητές Πλαύτο και Τερέντιο στη Δύση. Κατά τη σκοτεινή περίοδο του μεσαίωνα οι άνθρωποι, επηρεασμένοι κυρίως από το θρησκευτικό συντηρητισμό, γελούν λιγότερο. Γελωτοποιοί (σαλτιμπάγκοι) προσφέρουν γέλιο σε βασιλείς και αυλικούς, ενώ τα δημόσια θεάματα περιορίζονται σε μασκαράτες και αυτοσχέδιες θεατρικές παραστάσεις. Στη Γαλλία του 17ου αι. ο Λαφονταίν συνεχίζει την παράδοση του Αισώπου με μύθους για τα ζώα, που αντανακλούν ανθρώπινα χαρακτηριστικά και ο Μολιέρος δημιουργεί τους μοναδικούς κωμικούς χαρακτήρες του ¨Φιλάργυρου¨, του ¨κατά φαντασίαν ασθενή¨ κα. Οι Άγγλοι υπερηφανεύονται, και όχι άδικα, ότι αυτοί επινόησαν το φλεγματικό χιούμορ από την εποχή του Σαίξπηρ, τον 17ο αι, ενώ ο όρος παγιώθηκε τον 18οαι και κυρίως τον 19ο αι, τη βικτωριανή δηλαδή εποχή. Έτσι εξέφραζαν το ειρωνικό (σνομπ) πνεύμα ή τη σκωπτική τους διάθεση να αστειευτούν ψυχρά, να προκαλέσουν ευθυμία με την ευφυολογία ή τον κυνισμό τους. Κάθε στίχος του Σαίξπηρ είναι κι απόφθεγμα: ¨Από το σοβαρό στο γελοίο, η απόσταση είναι μικρή. Από το γελοίο όμως στο σοβαρό, η απόσταση είναι τεράστια¨. Ο Όσκαρ Ουάιλντ ήταν γνωστός για το χιούμορ αυτό και τους αφορισμούς του: ¨Κυνικός είναι αυτός που ξέρει την τιμή όλων των πραγμάτων, αλλά την αξία κανενός¨. Ο Τσώρτσιλ έλεγε ότι ¨ένα αστείο είναι κάτι πολύ σοβαρό¨ και ήξερε καλά την τέχνη του χιούμορ στην πολιτική.

Το χιούμορ στην πολιτική:

    Το χιούμορ είναι ένας ευρηματικός κι ανάλαφρος τρόπος επικοινωνίας, κι αυτό το γνωρίζουν οι πολιτικοί που προσπαθούν να κάνουν χιούμορ για να σπάσουν τη μονοτονία του αυστηρού πολιτικού λόγου ή το τυπικό πρωτόκολλο της Βουλής, όπως συνηθίζουν και στην ιδιωτική τους ζωή. Το χιούμορ τους ανεβάζει και στην εκτίμηση των ψηφοφόρων τους γιατί ο λαός αγαπά την ευθυμία και απεχθάνεται τη σοβαροφάνεια και το φορμαλισμό των πολιτικών με το άκαμπτο στυλ ή την ¨ξύλινη γλώσσα¨. Έτσι όποιος πολιτικός θέλει να τον θαυμάζουν οι ψηφοφόροι του για την ευστροφία του και να τον αποδέχονται ακόμα και οι πολιτικοί του αντίπαλοι, επιστρατεύει το χιούμορ ως μέσο πηγαίας έκφρασης ή συναισθηματικής αντίδρασης και κερδίζει τις εντυπώσεις. Με χιούμορ ο Γεώργιος Παπανδρέου πρόσθεσε στο σύνθημα της Χούντας του ’67 «Ελλάς Ελλήνων Χριστιανών» το «Καθολικώς Διαμαρτυρόμενων», ενώ ο σπουδαίος για το χιούμορ του Αθ. Κανελλόπουλος, έλεγε πως «το γέλιο είναι η συντομότερη απόσταση ανάμεσα στους ανθρώπους».

Το χιούμορ στην εκπαίδευση:

    O καλός δάσκαλος ξέρει να κάνει χιούμορ, να λέει κι αστεία για να γελάνε τα παιδιά στην τάξη, γιατί διαφορετικά αυτά βαριούνται το μάθημα και τον ίδιο το δάσκαλο, όσο καλός κι αν είναι. Το μάθημα έχει ενδιαφέρον αν μπορείς να ενεργοποιήσεις τους μαθητές σου, να τους προκαλέσεις ευχάριστα συναισθήματα και πνευματικά ερεθίσματα, οπότε και μια αστεία έκφραση ή γκριμάτσα, μια αστεία κίνηση ή μίμηση μπορεί να ¨ξυπνήσει¨ και τους πιο αδιάφορους ή αγέλαστους μαθητές. Έτσι γίνεται πιο εύκολη η επικοινωνία μαζί τους και βεβαίως η μετάδοση γνώσης ή εμπειρίας. Πολλοί μαθητές πάλι μιμούνται τον δάσκαλό τους και προσπαθούν να πουν με χιούμορ κάτι έξυπνο ή ευχάριστο για να προκαλέσουν το γέλιο και να γίνουν επίκεντρο της προσοχής των άλλων. Το γέλιο διώχνει τον φόβο, προκαλεί τον διάλογο και την ευθυμία στην τάξη επομένως ψυχαγωγεί αλλά και κοινωνικοποιεί τους μαθητές γιατί τους αυξάνει τη διάθεση συμμετοχής και η ατμόσφαιρα γίνεται φιλική κι ευχάριστη. Αυτό είναι και το κατάλληλο παιδαγωγικά κλίμα για να αποδώσει η προσπάθεια του δασκάλου ορατά αποτελέσματα. Έτσι το μάθημα γίνεται ξεκούραστο και όλη η τάξη μοιάζει με συμφωνική ορχήστρα με τον δάσκαλο ¨μαέστρο¨.

Το χιούμορ στον Τύπο:

    Όταν μιλάμε για το χιούμορ στον Τύπο, το μυαλό μας πάει αμέσως στις γελοιογραφίες, αν και υπάρχουν και ειδικές στήλες ή σχόλια που προκαλούν συχνά το γέλιο. Παλιότερα υπήρχαν τα χρονογραφήματα που είχαν εύθυμο περιεχόμενο, όπως και σειρές κόμικς, που άρεσαν πολύ στον κόσμο και ήταν η αιτία να πουλάνε οι εφημερίδες περισσότερα φύλλα. Σπουδαίοι χρονογράφοι και ευθυμογράφοι ήταν ο Δημήτρης Ψαθάς, αλλά και ο Φρέντυ Γερμανός, ο οποίος έλεγε με πολύ χιούμορ ότι «η τηλεόραση δεν πρόκειται ποτέ να αντικαταστήσει τις εφημερίδες! Τι μπορείς να τυλίξεις σε μια ...τηλεόραση;» Η γελοιογραφία πάντως ήταν η πιο αστεία και διασκεδαστική πλευρά της ειδησιογραφίας, που αποτύπωνε την επικαιρότητα κατά τρόπο μοναδικά έξυπνο και σύντομο, με μια εικόνα-σκίτσο δηλαδή και μια λεζάντα. Η γελοιογραφία είναι μια μορφή τέχνης, όχι τόσο ως προς το ιχνογράφημά της, όσο ως προς το ευφάνταστο και εύληπτο μήνυμά της. Οι γελοιογράφοι είναι κι αυτοί δημοσιογράφοι, γιατί κάνουν κριτική, αιχμηρό σχόλιο, διακωμωδούν την πολιτική και κοινωνική κατάσταση του καιρού τους, αλλά μπορούν να θεωρηθούν και καλλιτέχνες και συγγραφείς ακόμα γιατί το χιούμορ τους είναι διεισδυτικό και ή αισθητική τους απαράμιλλη.

 
Γιατί το χιούμορ κάνει τη ζωή μας καλύτερη:

    Το χιούμορ είναι μια μορφή συναισθηματικής νοημοσύνης για τον άνθρωπο και αποκαλύπτει μια πτυχή του χαρακτήρα του, που τον κάνει ξεχωριστό και ιδιαίτερα αγαπητό στους άλλους. Ο άνθρωπος που έχει χιούμορ δε γίνεται ποτέ βαρετός, γιατί έχει πάντα έναν τρόπο να λέει κάτι έξυπνο κι αστείο ταυτόχρονα και να δημιουργεί ευχάριστο κλίμα στους άλλους. Έτσι δεν πλήττει κι ο ίδιος και νιώθει μια ικανοποίηση γιατί μπορεί ν’ αλλάζει, με τη διάθεση χαριτολογίας που έχει, την ψυχολογία τη δική του αλλά και των άλλων, ιδίως όταν υπάρχει κάποιας μορφής ψυχολογική πίεση στο χώρο εργασίας ή στο σπίτι. Μπορεί το χιούμορ να μην προκαλεί το γέλιο πάντα, αλλά να είναι ένα ευφυολόγημα ή ένας σαρκασμός, λεπτή ειρωνεία δηλαδή και να δείχνει τη σκωπτική ή περιπαικτική του διάθεση, πάντα στο πλαίσιο της συζήτησης και στα όρια της ευπρέπειας. Όποιος κάνει χιούμορ, δέχεται και καλοπροαίρετα το χιούμορ των άλλων, εφόσον έχει αίσθηση του χιούμορ γενικά. Πάντως έτσι περνάει ωραία η μέρα στη δουλειά ή στο σπίτι και οι άνθρωποι δυναμώνουν τη φιλία τους ή τις κοινωνικές τους σχέσεις γενικότερα, νιώθουν μεγαλύτερη οικειότητα μεταξύ τους και αποδίδουν περισσότερο.

Το γέλιο κάνει καλό στην υγεία μας:

   Το γέλιο είναι το καλύτερο αγχολυτικό φάρμακο για τον άνθρωπο και το κυριότερο είναι μεταδοτικό γιατί γελάμε πολλές φορές με τους άλλους, που γελάνε, κι ας μην ξέρουμε το λόγο. Μπορεί η αντίδραση αυτή να είναι ενστικτώδης, αλλά συνήθως γελάμε επειδή θεωρούμε κάτι γελοίο ή βλέπουμε κάτι πολύ κωμικό. Ενεργοποιούμε δηλαδή τις αισθήσεις μας γι αυτό και πρώτα απ’ όλα το μυαλό μας, το οποίο διεγείρει τους νευρώνες και αυτοί με τη σειρά τους, τους μυς στα ζυγωματικά μας, που κοκκινίζουν κιόλας. Ανάλογα με την ένταση και τη διάρκεια του γέλιου -που ποικίλλουν από άνθρωπο σε άνθρωπο- αυξάνονται οι αναπνοές και οι παλμοί της καρδιάς, σφίγγουν οι κοιλιακοί μύες και χαλαρώνει εντελώς το υπόλοιπο σώμα, σχεδόν παραλύει, εξ ού και η φράση ¨λύθηκα στα γέλια¨. Ο άνθρωπος έτσι νιώθει ευφορία, ξεχνά τα προβλήματα και τις στενόχωρες σκέψεις, διώχνει το συσσωρευμένο στρες, χαίρεται κι απολαμβάνει τη ζωή. Η θεραπευτική αξία του γέλιου φαίνεται κι από το γεγονός ότι υπάρχουν ήδη και ¨Κλινικές γέλιου¨ -θεσμός διαδεδομένος στο εξωτερικό- που προσφέρουν θεραπεία γέλιου σε όσους έχουν χάσει το χαμόγελό τους ή τη θετική τους ενέργεια στη ζωή.

Ανέκδοτα και λαϊκά δρώμενα γέλιου:

   Ο λαϊκός μας πολιτισμός έχει πολλά στοιχεία ευθυμίας και εκδηλώσεις χαράς που προκαλούσαν και προκαλούν το γέλιο στους ανθρώπους. Οι φύσει αισιόδοξοι Έλληνες, πάντα κατανοούσαν την ανάγκη να γελάνε, γι’ αυτό έλεγαν ¨χωρατά¨ και αστείες παροιμίες, επινοούσαν σκωπτικά ανέκδοτα, τραγουδούσαν σατιρικά τραγούδια και συμμετείχαν σε λαϊκά δρώμενα, όπως αυτά της Αποκριάς για να γελάνε με την ψυχή τους. Τα ανέκδοτα ήταν λαϊκές αφηγήσεις με εύθυμο χαρακτήρα ή αστείες ιστορίες, που θύμιζαν τα παραμύθια. Κάποια μάλιστα που σατίριζαν ορισμένες εθνοτικές ομάδες, όπως οι Πόντιοι, επινοήθηκαν από τους ίδιους και την ανάγκη διατήρησης όχι μόνο της πολιτιστικής τους ταυτότητας, αλλά και της εθνικής τους ενότητας. Εξάλλου ανάλογα ανέκδοτα λέγονταν στην αρχαιότητα για τους Αβδηρίτες, τους Συβαρίτες κα. Άφθονο γέλιο σκορπούσαν τα κατά τόπους έθιμα της Αποκριάς (βλάχικος γάμος) με τα σατιρικά τραγούδια και ανάλογες γιορτές με μεταμφιεσμένους διασκεδαστές (Καλικάντζαροι, μωμόγεροι, μπούλες, κουδουνάτοι κ.α) όπως δηλαδή συνέβαινε στις αρχαίες διονυσιακές τελετές. Το γέλιο επίσης προκαλούσαν και προκαλούν πολλές παροιμίες, που διατυπώνονταν με χιούμορ ή αθυροστομία και αποτελούν δείγματα λαϊκής σοφίας. Ακόμα δεν πρέπει να ξεχνάμε τα θεάματα γέλιου, όπως οι παραστάσεις κουκλοθέατρου και Καραγκιόζη, που ήταν γνήσια λαϊκή τέχνη και ψυχαγωγία. Ιδιαίτερη μνεία πρέπει να γίνει και στη λογοτεχνική διάσταση του γέλιου με τα σκώμματα και τα σατιρικά ποιήματα ποιητών όπως ο Παλαμάς (σατιρικά γυμνάσματα), ο Σουρής και ιδίως ο Λασκαράτος, ο οποίος μάλιστα πλήρωσε με αφορισμό το καυστικό του χιούμορ για τον κλήρο και την υποκρισία της εποχής του.

Βιομηχανία γέλιου:

    Ο κινηματογράφος αναμφισβήτητα, από οποιαδήποτε άλλη μορφή τέχνης, πρόσφερε περισσότερο μαζικά το γέλιο σ’ όλο τον κόσμο. Από τα χρόνια του βουβού κινηματογράφου ακόμα, οι κωμωδίες ήταν το πιο δημοφιλές και εμπορικό είδος, που έκανε τον κόσμο να γελά και να διασκεδάζει με την ψυχή του. Έτσι το γέλιο αγκάλιασε την οικουμένη και έγινε πηγή χαράς και ελπίδας για έναν κόσμο καλύτερο, ιδίως μετά από δύο Παγκοσμίους πολέμους. Οι αγαπημένοι κωμικοί ήρωες, όπως ο Τσάρλι Τσάπλιν (Σαρλό), οι Όλιβερ Χάρντι και Σταν Λόρελ (Χονδρός-Λιγνός), ο Μπάστερ Κήτον, ο Χάρολντ Λόιντ και άλλοι εξέφραζαν μοναδικά ευγενικά συναισθήματα σ’ έναν κόσμο που μεταβαλλόταν βίαια από τους πολέμους, αλλά και από την τεχνολογική επανάσταση με τη βιομηχανική παραγωγή αγαθών. Ο άνθρωπος όμως που έμελλε να αλλάξει την ιστορία του κινηματογράφου ήταν ο Ουώλτ Ντίσνεϋ, ο παραμυθάς των κινουμένων σχεδίων και δημιουργός μιας νέας γενιάς ¨ηρώων¨ όπως ο Μίκυ Μάους, ο Ντόναλντ Ντάκ, ο Γκούφυ, ο Πλούτο κα. Μετά η τηλεόραση έφερε το γέλιο μέσα στο σπίτι μας και η ψυχαγωγία με πολλές κινηματογραφικές ταινίες και κωμικές σειρές έγινε πηγή οικογενειακής χαράς και ευτυχίας.

Συμπερασματικά:

    Ο άνθρωπος επινόησε το χιούμορ σαν ελιξίριο χαράς, σαν αντίδοτο στη θλίψη και τη δυστυχία της ζωής. Η φύση του είναι πλασμένη να χαίρεται και να γελά, να ζει τη μοναδικότητα της κάθε στιγμής ξεχωριστά. Γι αυτό λοιπόν όταν χαμογελάμε ή όταν μας πιάνουν τα γέλια ή γελάμε και μέχρι δακρύων, δεν εκφράζουμε μια εσωτερική μας ανάγκη μόνο, αλλά υπηρετούμε παράλληλα κι έναν κοινωνικό σκοπό· κάνουμε τη ζωή μας καλύτερη και μεταδίδουμε τη χαρά μας στους άλλους. Το γέλιο μας είναι μεταδοτικό…



                                         
                                
                                                                                                                                   
Εις τον έρωτα

Έρωτα, αν θες να τάχωμε καλά,
στο σπίτι μου να μη ματαπατήσεις.
Άι που στο λέω...κι αν θέλεις να μ’ αφήσης
αναπαμένον, πάει πολύ καλά.
Εγώ μ’ έκαψεν η πρώτη κουμπαριά.
Κι αν εσύ τώρα δεν αποφασίσης
να πας στο Διάολο και να μη γυρίσης,
θάρθουμε καμιά μέρα στα χοντρά
μη σου μαδήσω εκείνες τσι φτερούγες,
Για δαύτο να με λείπης κουμπαρόπουλο,
και σε κάμω να σκούζεις σα γαλόπουλο,
και να τρέχης κουτσόφτερο τσι ρούγες.
Κι εκείνες τσι σαίτες οπού φέρεις,
σου τσι βάνω όλες μάτσο εκεί που ξέρεις.
                                        Ανδρέας Λασκαράτος
                                                                     
                                                                     

Τρίτη 1 Νοεμβρίου 2016

Δωρεά και μεταμόσχευση οργάνων: Μιά απόφαση ζωής

                  
ΔΩΡΕΑ ΚΑΙ ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΟΡΓΑΝΩΝ: ΜΙΑ ΑΠΟΦΑΣΗ ΖΩΗΣ… (24-9-2010)
                                                                                                                 
    Ντουζόν Ζάμιτ. Ήταν το όνομα ενός 20χρονου Αυστραλού, που ενώ έκανε ξέγνοιαστες διακοπές στη Μύκονο, το καλοκαίρι του 2008, έπεσε θύμα ενός άγριου και αναίτιου ξυλοδαρμού και έχασε τη ζωή του. Όμως χάρις τη μεγαλοψυχία των γονέων του, έγινε σύμβολο της πιο αυθεντικής έκφρασης ανθρωπισμού στις μέρες μας: της δωρεάς και μεταμόσχευσης οργάνων. Η ιστορία του τότε συγκίνησε τον κόσμο όλο κι έφερε ξανά το θέμα της δωρεάς οργάνων στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος γιατί ανέδειξε μέσα από την απίστευτη τραγωδία που έζησαν -και ζουν- οι γονείς του, το ηθικό τους μεγαλείο, καθώς βρήκαν τη δύναμη να δωρίσουν τα όργανα του γιου τους, εδώ στην χώρα που τους πλήγωσε. Η καρδιά του νεαρού Ντουζόν χτυπάει τώρα στο στήθος ενός Έλληνα, του Κώστα Γρίμπιλα, που ζει χάρις τον Ντουζόν. Πήραμε έτσι ένα μάθημα ζωής και μεγαλοψυχίας από τη μακρινή Αυστραλία και αρχίσαμε όλοι να μιλούμε για ένα θέμα που θεωρούσαμε ταμπού.

Τι είναι η μεταμόσχευση:

    Είναι η αντικατάσταση οργάνων ή ιστών του σώματος με άλλα υγιή που παίρνουμε από συμβατούς δότες για τον πάσχοντα. Απαραίτητη προϋπόθεση της μεταμόσχευσης είναι η δωρεά οργάνων, η οποία γίνεται είτε με τη συναίνεση των συγγενών του δότη, όταν επέλθει ο εγκεφαλικός θάνατός του, είτε με προηγούμενη καταχωρημένη δήλωσή του στον Εθνικό Οργανισμό Μεταμοσχεύσεων (Ε.Ο.Μ). Η επιλογή του ασθενούς γίνεται από σχετική λίστα αναμονής με κριτήριο την κρισιμότητα της κατάστασής του και την ηλικία του κυρίως, αρκεί να είναι συμβατός ο δότης. Στην Ελλάδα η ιδέα της δωρεάς και μεταμόσχευσης οργάνων δεν είναι διαδεδομένη, όπως σε άλλες χώρες της Ευρώπης ή την Αμερική γιατί υπάρχουν προλήψεις και ενδοιασμοί που αποτρέπουν τους περισσότερους από το να γίνουν δωρητές. Όμως μετά την γενναία απόφαση του Όλιβερ Ζάμιτ, πατέρα του Ντουζόν, να δωρίσει τα όργανα του γιου του, που συγκίνησε, ευαισθητοποίησε και αφύπνισε πολλούς από μας, φαίνεται πως κάτι άλλαξε γύρω μας.


Γιατί πρέπει να σκεφτόμαστε διαφορετικά:

    Ο λόγος που οι περισσότεροι δε θέλουμε ούτε να το σκεφτόμαστε ως ενδεχόμενο είναι ότι νομίζουμε ότι είναι κακό ή γρουσουζιά να το μελετούμε ή να φέρνουμε τον εαυτό μας στη θέση ενός δυνητικού δότη, ενός μελλοθάνατου δηλαδή. Ούτε τους δικούς μας ανθρώπους θέλουμε να σκεφτούμε σ’ αυτή τη μοίρα. Είναι το ένστικτο αυτοσυντήρησής μας ισχυρό και η θέλησή μας να ζήσουμε που δικαιολογεί αυτή τη στάση. Κανείς δε θέλει να πεθάνει, ούτε βεβαίως να συζητά το αναπόφευκτο πριν έρθει η ώρα του. Πόσο μάλλον να σκεφτεί ότι μπορεί και να γίνει άθελά του δότης επειδή συναίνεσαν σ’ αυτό οι δικοί του άνθρωποι. Όλοι όμως προσεύχονται να μην έρθει ποτέ η στιγμή να χρειαστούν οι ίδιοι ή τα παιδιά τους μεταμόσχευση.

    Πολλοί πιστεύουν πως δωρίζοντας όργανα κάποιου δικού τους, είναι σαν να ¨ξεριζώνεις¨ την ψυχή του, ή πως αν του ¨βγάζεις τα μάτια¨ τον παραμορφώνεις και δεν αντέχουν στη σκέψη να αλλοιώσουν την εικόνα του νεκρού, αλλά θέλουν να τον θυμούνται όπως ήταν. Είναι απολύτως κατανοητή αυτή η στάση απέναντι στους νεκρούς μας για ψυχολογικούς λόγους, ως ένδειξη δηλαδή ελάχιστου σεβασμού, πλην όμως ματαιόδοξη γιατί θα επέλθει η φυσική τους αποσύνθεση, ενώ εάν γίνεται καύση των νεκρών, δεν υπολείπεται τίποτε εκτός της τέφρας, οπότε αίρεται λογικά αυτή η φοβία της αλλοίωσης νεκρού. Ακόμα δηλαδή κι αν πρόκειται για προλήψεις, που έχουν να κάνουν με δεισιδαιμονίες και φοβίες που κουβαλάμε, θα πρέπει να τις αποβάλλουμε σκεπτόμενοι ρεαλιστικά και ψύχραιμα.

    Παράλληλα οι δυνητικοί δότες θα πρέπει να κατανικήσουν το φόβο, ότι μπορεί να πέσουν θύματα πλημμελούς ιατρικής φροντίδας σε περίπτωση ατυχήματος, αγνοώντας τη σχετική φημολογία για εμπόριο οργάνων από ιατρούς και κλινικές, γιατί οι τρεις γιατροί που πιστοποιούν τον εγκεφαλικό θάνατο κάποιου, εξαντλούν κάθε πιθανότητα να επαναφέρουν στη ζωή πολυτραυματίες, που έχει νεκρωθεί ο εγκεφαλικός ιστός τους και υποστηρίζονται μηχανικά στις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας. Μάλιστα επαναλαμβάνουν τον έλεγχο καρδιακής, αναπνευστικής και εγκεφαλικής λειτουργίας πριν πιστοποιήσουν τον θάνατο κάποιου και σε καμία περίπτωση δε συμμετέχουν στη διαδικασία μεταμόσχευσης, ούτε γνωρίζουν τη σχετική λίστα αναμονής (μητρώο ασθενών), ούτε βεβαίως τους τελικούς λήπτες. Κατά συνέπεια αποτρέπεται κάθε πιθανή απόπειρα ή προσπάθεια εμπορίας οργάνων, εκτός του ότι απαγορεύεται ρητά από τον νόμο. Όποιος προτίθεται να γίνει δωρητής λοιπόν πρέπει να είναι σίγουρος ότι σε καμία περίπτωση δε θα εκμεταλλευτούν κάποιοι, για λόγους οικονομικούς, την ανιδιοτελή του προσφορά.

    Πολλοί γίνονται εν ζωή δότες για να σώσουν το παιδί τους δίνοντας τον ένα τους νεφρό ή τον κερατοειδή χιτώνα του ματιού τους, οπότε αναιρούνται όλες οι πιθανές επιφυλάξεις γιατί σκέφτονται διαφορετικά. Είναι όμως κι αυτοί άνθρωποι που θα εξακολουθούν να ζουν και με σοβαρό πλέον πρόβλημα υγείας, ενώ τα πράγματα είναι απλούστερα για όσους πεθαίνουν και θα πάρουν τα πολύτιμα για κάποιους συνανθρώπους μας μοσχεύματα, μαζί τους στον τάφο. Μπορεί να διαφέρει δηλαδή το κίνητρο, όμως σημασία έχει πάντα το αποτέλεσμα, που είναι το ίδιο για τους λήπτες οι οποίοι είτε σώζονται από βέβαιο θάνατο, είτε βελτιώνουν σημαντικά την ποιότητα της ζωής τους.

    Η σκέψη που μπορεί να παρηγορεί κάποιους, όταν χάνουν έναν δικό τους άνθρωπο, είναι πως αν δεν μπορούν με τίποτα να τον σώσουν, τουλάχιστον ας ξέρουν ότι η καρδιά του θα χτυπάει ακόμα και τα μάτια του θα βλέπουν τον κόσμο από ένα άλλο σώμα. Στις περιπτώσεις δε που οι ίδιοι γνωρίζουν τον λήπτη, όπως συνέβη στην περίπτωση των Ντουζόν, αισθάνονται σαν να βλέπουν ζωντανό το παιδί τους γατί και η καρδιά του θα εξακολουθεί ν’ αισθάνεται. Δεν υπάρχει καλύτερο βάλσαμο στον πόνο τους από τη σκέψη αυτή.

   Σ’ ένα τόσο ιδιαίτερο και σοβαρό θέμα, όπως είναι η δωρεά οργάνων, που εναπόκειται στην ευαισθησία και στη δύναμη ψυχής των ανθρώπων, οι όποιες αποφάσεις δεν πρέπει να παίρνονται υπό πίεση. Γενικά σ’ αυτό το θέμα δεν υπάρχει το πρέπει, υπάρχει το ίσως. Δε λες σε άλλους τι πρέπει να κάνουν, αν δεν το πιστεύεις και δεν το κάνεις εσύ ο ίδιος πρώτα. Δεν υποχρεώνεις ποτέ κάποιον να είναι δυνητικός δότης ή δωρητής, δεν τον δελεάζεις, δεν τον εξαγοράζεις, ούτε βεβαίως τους άμεσους συγγενείς του. Ο ίδιος ο δωρητής οργάνων αυτοπροσφέρεται, χωρίς υποδείξεις ή τα ¨πρέπει¨ των άλλων. Ίσως γιατί μπορεί να είναι περισσότερο συνειδητοποιημένος και δυνατός. Ίσως γιατί αγαπά τον άνθρωπο, τη ζωή και νίκησε τον φόβο του θανάτου. Ίσως γιατί σκέφτεται ότι κι ο ίδιος ή το παιδί του μπορεί να βρεθούν στη δύσκολη θέση ενός ανθρώπου, που χρειάζεται επειγόντως μεταμόσχευση. Ίσως γιατί σκέφτεται εντελώς διαφορετικά απ’ όλους μας. Ίσως γιατί είναι ένας αληθινός όσο και σπάνιος άνθρωπος…
                                                                                (Παπατσίρος Απόστολος)

ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΑΝΘΡΩΠΩΝ: (εφημερίδα το Βήμα – περιοδικό ΒΗΜΑgazino, 23-5-2010)

1) «Ο περισσότερος κόσμος είναι αρνητικός με τη δωρεά οργάνων. Είναι θέμα παιδείας. Η εξοικείωση θα πρέπει να ξεκινάει από τα σχολεία. Αν αποδέχεσαι τη μεταμόσχευση για κάποιον οικείο σου, που αντιμετωπίζει προβλήματα υγείας ή για σένα τον ίδιο, γιατί να μην είσαι και συ διατεθειμένος να προσφέρεις; Για εμάς αυτή ήταν η τελευταία πράξη προσφοράς του Ντουζόν. Ήταν η κληρονομιά που άφησε πίσω του, μαζί βέβαια με 20 χρόνια λιακάδας ».
                                                               ΡΟΣΜΑΡΙ ΖΑΜΙΤ, (μητέρα του Ντουζόν).

2) «Εκείνες τις μέρες βρισκόμουν σε κρίσιμη κατάσταση στο νοσοκομείο και παρακολουθούσα την είδηση για τον ξυλοδαρμό του 20χρονου Αυστραλού στη Μύκονο. Είδα τον πατέρα του στην τηλεόραση να λέει: ¨Δωρίζω τα όργανα του παιδιού μου¨. Λίγο μετά με ειδοποιούν. Θα ήταν ανόητο να μην καταλάβω τίνος ήταν η καρδιά. Δεν θα άντεχα να μη γνώριζα την οικογένεια του Ντουζόν. Μαζί με τον πόνο έχω δει και τη γαλήνη στα μάτια τους…Αν ο πατέρας είχε πάρει τη σορό του γιου του μαζί με την καρδιά του, σήμερα, εκτός από τον Ντουζόν, θα είχα πεθάνει κι εγώ. Ζω γατί ο Ντουζόν ήταν δωρητής οργάνων».
                                                               ΚΩΣΤΑΣ ΓΡΙΜΠΙΛΑΣ (33 ετών, λήπτης καρδιάς).

3) «Ένα πρωί το 2008 ξύπνησα με πυρετό. Ψηνόμουν για μέρες. Με έστειλαν στο νοσοκομείο. Έπαθα σοκ. Ήμουν μόνο 15 χρονών και είχα λευχαιμία. Έπρεπε να βρεθεί επειγόντως δότης μυελού των οστών. Οι γιατροί μιλούσαν για ένα μήνα ζωής. Το όνομά μου μπήκε σε παγκόσμια τράπεζα δοτών. Τρεις μήνες μετά βρέθηκε μόσχευμα 100% συμβατό, από την Αμερική. Η διαδικασία ήταν σαν απλή μετάγγιση αίματος…Ευχαριστώ το θεό που μου έδωσε την ευκαιρία να συνεχίσω να ζω. Για το δότη μου το μόνο που ξέρω είναι ότι είναι ένας άνδρας 40 χρόνων. Για μένα είναι ήρωας. Είμαι περήφανη που υπάρχουν τέτοιοι άνθρωποι».  ΧΡΥΣΟΥΛΑ ΑΓΓΕΛΑΤΟΥ, (17 ετών, λήπτρια μυελού των οστών).


Υ.Γ: Δείτε τις ταινίες:
-¨21 ΓΡΑΜΜΑΡΙΑ¨ (Σων Πεν, Μπενίσιο ντελ’Τόρο) του Αλεσάντρο Ιναρίτου.

-¨7 ΖΩΕΣ¨ (Γουίλ Σμιθ).